Бизнис

СЕКТОРСКА АНАЛИЗА НА ГРАДЕЖНИОТ СЕКТОР ВО ИТАЛИЈА КАКО ЕДЕН ОД НАЈГОЛЕМИТЕ ТРГОВСКИ ПАРТНЕРИ НА ЗЕМЈИТЕ ОД ЗАПАДЕН БАЛКАН

Економија и бизнис | печатено издание | 01 октомври 2024г.

• Сподели:

Вкупна трговска рамена на Италија (во милијарди евра)

Коморскиот инвестициски форум на шесте земји од Западен Балкан (КИФ ЗБ6), со поддршка на Европската комисија, а во соработка со шесте комори од регионот, започна со Програмата за техничка помош наменета за малите и за средните претпријатија од шесте економии од ЗБ6. Целта на Програмата е соодветна подготовка на МСП од регионот за влез на европските и на светските пазари, со фокус на Германија и на Италија.

Со оглед на фактот што Италија е еден од најзначајните економски и трговски партнери на земјите од Западен Балкан, во продолжение ќе понудиме детален осврт на италијанската економија со посебен акцент на градежниот сектор.

Врз основа на обемот на надворешно-трговската размена на стоки од 1,2 илјади милијарди евра, Италија е рангирана меѓу водечките земји во светот. Во 2023 година, Италија учествува со 2,9 % во вкупниот светски извоз, додека овој показател на страната на увозот достигна 2,7 %. Италија е трет најголем извозник, како и петти најголем увозник на Европската Унија. Важноста на италијанската економија за глобалната трговија не е толку голема како во случајот со Германија, но секако е еден од двигателите на извозот на целиот економски блок заедно со Франција и со Холандија.
Според структурата на извозот на Италија, најголеми извозни производи се возилата, нуклеарните реактори, фармацевтските производи и електричните машини. Тоа се финални производи со високо ниво на додадена вредност кои сочинуваат практично 40 % од вкупниот извоз на Италија во 2023 година. Оваа земја е и главен извозник на пластични производи, индустрија која е особено важна и развиена во оваа земја. На страната на увозот, покрај производите од машинската индустрија и од електроиндустријата, треба да се споменат и минералните горива, органските хемикалии, железото, челикот и сл.
Распределбата на најважните трговски партнери е значително фрагментирана, а најголеми партнери се САД, Кина, Швајцарија, Велика Британија, како и земјите од еврозоната како Германија, Франција и Шпанија.
Во 2023 година, вкупниот извоз на Италија во светот изнесува 626 милијарди евра, додека извозот на италијанскиот градежен сектор изнесува 2,6 % од вкупниот извоз или 16,3 милијарди евра. Од производите на градежната индустрија, во 2023 година најмногу се извезени следниве производи: керамички производи (4,2 милијарди евра); железо и челик (3,5 милијарди евра); алуминиум (1,7 милијарди евра); валани производи од железо и од челик (1,2 милијарди евра) итн. Како што може да се види, станува збор за производи кои претставуваат примарни производи во производниот процес.
Од друга страна, вкупниот увоз на Италија во 2023 година изнесува 592 милијарди евра, а падот на увозот од 11 % на годишно ниво е пред сè последица на преструктурирањето на изворите за снабдување со енергија по избивањето на украинската криза во 2022 година. Кога станува збор за градежниот сектор во Италија вкупниот увоз достигна 9,6 милијарди евра, што е највисоко ниво на увоз во последниве пет години. Како резултат на тоа, остварен е суфицит од 6,7 милијарди евра во трговијата со градежни производи. Од производите на градежната индустрија, во 2023 година најмногу се увезени следниве производи: цемент (227 милиони евра); камени плочки, тули и др. производи (140 милиони евра); производи од цемент (120 милиони евра); камен и производи од камен (116 милиони евра); мермер; вар итн.
Извозот на градежни услуги на Италија сочинува околу 3 % од вкупниот извоз на услуги во 2022 година, односно 363 милиони евра. Значајно е и влијанието на градежниот сектор врз вработувањето во Италија, па така бројот на вработени во градежниот сектор во 2023 година се зголемил за 22 000, што е за 1,3 отсто повеќе од претходната година.
Според податоците на Светска банка, вкупната БДВ (бруто додадена вредност) создадена во индустрискиот сектор на Италија (вклучувајќи го и градежниот сектор) достигна 23 % во последниве години, што е на ниво на просекот на Европската Унија. Гледано во апсолутна вредност, вкупната вредност создадена во индустрискиот сектор во Италија во 2023 година изнесува 483 милијарди евра, што е раст од 4,3 % во однос на претходната година. Сепак, показателот кој покажува дека продуктивноста на работниците е нешто под просекот на Европската Унија е создадената БДВ по работник, која во Италија е на ниво од околу 66 000 евра (88 % од просекот на ЕУ).

Надворешно-трговска размена на производи од италијанскиот градежен сектор, (во милијарди евра)

Италија е на третото место во Европа во однос на вредноста на годишното производство на градежната индустрија од 168 милијарди евра во 2022 година. Иако има голем број земји кои имаат поголем процент од градежниот сектор во БДП, како што се Холандија, Португалија или Ирска, градежната индустрија во Италија игра суштинска улога во создавањето на новата инфраструктура неопходна за поефикасно функционирање на националната економија, а неколку италијански компании се рангирани во топ најголеми компании во светот во овој сектор.
Изградбата на згради во Италија претставува градежна компонента од исклучително значење за која побарувачката се зголемува во последниве години. Според податоците на Италијанската асоцијација на градежни изведувачи (ANCE), инвестициите во градежниот сектор се зголемиле во 2023 година за околу 18 % во споредба со претходната година. Италијанската влада ја зајакна градежната активност по пандемијата со јавни стимулации за производителите да ги направат зградите не само поквалитетни и поефикасни туку и еколошки поодржливи и дигитални.
Според проценката на Националната агенција за статистика, вкупниот број на компании кои учествуваат во градежни активности заклучно со 2019 година надмина половина милион при што структурата на компаниите е следна: 76 % од фирмите се регистрирани за специјализирани градежни работи; 23 % за висококатници, а 1 % за ниска градба.
Значаен дел од градежните активности се однесуваат и на инвестиции во модернизација и изградба на брзата железничка мрежа и доизградба на железнички товарни коридори.
Регионот на Западен Балкан забележа пораст на економската активност, мерено со реална стапка на раст на БДП од 2,6 % во 2023 година, што е мало забавување во однос на претходната година (3,4 %), пред сè како последица на забавувањето на економската активност во земјите клучни партнери во ЕУ.
Вкупниот извоз на градежни производи на економиите од Западен Балкан во 2023 година изнесува 1,1 милијарда евра, а пак увозот е значително поголем и изнесува 2,7 милијарди евра, со остварен највисок дефицит во последниве пет години од 1,5 милијарди евра.
Од структурата на извозот на градежни производи може да се заклучи дека најголем извозен градежен производ на овој регион е вештачкиот алуминиум за градежната индустрија, чија извозна вредност во 2023 година изнесува 133 милиони евра, односно 11,5 % од вкупниот годишен извоз на градежната индустрија. Како најголеми извозни градежни производи може да се издвојат: рефлектори и знаци за осветлување (130 милиони евра), монтажни објекти (130 милиони евра); портланд цемент (111 милиони евра); производи од цемент и од бетон (88 милиони евра); стаклени влакна (70 милиони евра) итн.
Најголем увозен производ од градежниот сектор во Западен Балкан се керамичките производи во износ од 386 милиони евра и е зголемен за околу 14 % во однос на 2022 година. Вреди да се истакне увозот на: незастаклени керамички плочки (262 милиони евра); врзива за калапи за леење (247 милиони евра); портланд цемент (203 милиони евра); рефлектори и светлосни знаци (200 милиони евра) итн.
Вкупната надворешно-трговска размена на градежни услуги на Западен Балкан со светот во 2022 година изнесува 736 милиони евра при што вкупниот извоз на градежни услуги изнесува 444 милиони евра со годишен раст од 4,2 %, додека вкупниот увоз на градежни услуги достигна вредност од 292 милиони евра, што е намалување за 33 % во однос на 2021 година.