Бизнис
СО ПОВИСОКИ ПЛАТИ, НАМАЛЕНО РУДАРСКО ПРОИЗВОДСТВО И ПАД НА ИЗВОЗОТ, вработените во рударскиот сектор во Македонија го одбележуваат Денот на рударите
28.08.2024
Расте бројот на вработени и на платите, но се намалува производството во рударскиот сектор, за 1,6 проценти во однос на 2022 година, а ваквиот тренд продолжи и во првата половина од 2024 година, кога е регистрирано намалување од 5,8 проценти. Кај извозот пак минатата година забележано е намалување од 9,1 процент, а во првите шест месеци од оваа година за дури 10,6 проценти во однос на истиот период од 2023 година, вели во интервју за МИА, претседателот на Македонската асоцијација за рударство (МАР), Ивица Талевски.
На македонските рудари, кои работат во подземните, но и на површинските копови платата им е повисока за 30 проценти, а кај некои од поголемите рудници за метали и за над 60 проценти од просечната плата во земјата.
- Во периодот 2012-2021 бруто додадената вредност на овој сектор е зголемена за 48 проценти, а неговото учество во создавањето на вкупниот бруто-домашен производ на земјата постојано расте, достигнувајќи 3,5 проценти во првото тромесечје од 2024 година, за разлика од некои други сектори кои добиваат значителна државна помош и субвенции, а чие учество во креирањето на БДП на земјата континуирано се намалува, вели Талевски.
Европската Унија (ЕУ) лани усвои Закон за искористување на критични минерални суровини, на листата се вкупно 34 кои треба да овозможат побрз индустриски и економски развој, но и земјите од овој континент да не бидат зависни од суровините од Кина, Русија, во контекст на она што членките на ЕУ го имаат усвоено и во кој правец се движат, Талевски за МИА вели дека за да може Македонија да фати чекор со ваквите трендови, најнапред мора да знае со какви минерални суровини располага, за што пак е потребен современ систем на геолошки истражувања, мапирање на расположливите минерални ресурси и анализа на тие податоци, кои ќе овозможат носење на соодветни одлуки во врска со нивното одржливо искористување.Добра вест е што Македонската академија на науки и уметности (МАНУ) по повеќе од еднодецениски застој и одложувања започна со изготвување на нацрт-верзијата на Стратегијата.
Бројот на вработени и платите во рударството во земјава продолжија да растат во текот на цела 2023 и првата половина од 2024 година и покрај тоа што домашната рударска индустрија се уште ги чувствува последиците од високата глобална инфлација и геостратешките кризи кои имаат големо влијание на намалување на економска активност во земјите-големи потрошувачи на метали и други минерални суровини, што предизвика намалување на побарувачката за нив на светските пазари, пад на цените. Овие фактори влијаеа на намалување на остварувањата на домашниот рударски сектор. Имено, во текот на минатата година производството во секторот се намали за 1,6 проценти во однос на 2022 година, а ваквиот тренд продолжи и во првата половина од 2024 година, кога е регистрирано намалување од 5,8 пооценти. Кај извозот пак минатата година забележано е намалување од 9,1 процент, а во првите шест месеци од оваа година за дури 10,6 проценти во однос на истиот период од 2023 година.
Но, сепак домашниот рударскиот сектор, особено поголемите рудници кои располагаат со поголеми можности и финансиска поддршка од групациите на кои им припаѓаат, успеваат да ги издржат ваквите предизвици и да продолжат со реализација на планираните инвестиции и развојни планови. Показател за тоа е вредноста на извозот, каде носители се рудниците за метали, кој во 2023 година повторно надмина вредност од 280 милиони долари, како и растот на платите и вработувањата. Имено, платите во рударството минатата година беа зголемени за 11,1 процент во однос на 2022 година, а зголемувањето продолжи и во првата половина од оваа година и тоа за 6 проценти, што е скоро двојно над годишниот раст на инфлацијата. Со ваквото зголемување, платите во рударството се повисоки за околу 30 проценти, а кај некои од поголемите рудници за метали и за над 60 проценти од просечната плата во земјата. Во истиот период продолжи да расте и бројот на вработени во секторот и тоа за 5,3 проценти проценти за првите шест месеци од 2024 година, вели Талевски за МИА.
фото МИА