Page 11 - siva ekonomija juli avgust 2023

РУБРИКА
Графикон 2: Илустрација на моделот на повеќе причинители и повеќе индикатори

ночно оптоварување, стапката на ак- Causes, MIMIC).
тивност на пазарот на работна сила, За потребите на оваа анализа на-
даночниот морал, големината на правена е проценка на големината на
земјоделскиот сектор, регулаторното сивиот дел на македонската еконо-
оптоварување и сл.). Претпоставките мија според моделот на повеќе при-
се дека колку е поголемо даночното чинители и повеќе индикатори (МИ-
оптоварување толку е поголем и мо- МИК). Според оваа проценка, сивата
тивот да се остане во неформалната економија учествувала со 33,2 % во
економија ако сите други фактори се бруто-домашниот производ во 2022
непроменети. Слично на тоа, висо- година на земјава. Резултатите од
ката стапка на невработеност вооби- моделот се слични на проценките на
чаено ги мотивира поединците да се Светската банка кои се добиени пре-
вклучат во неформалните економ- ку динамички модел на општа рам-
ски текови за да обезбедат доход за нотежа, друга варијанта на МИМИК
задоволување на егзистенцијалните и модел базиран на неформалната
потреби. Од друга страна, колку е по- невработеност (Елгин и други, 2021),
силен институционалниот капацитет, како и трета варијанта на МИМИК
помала е веројатноста дека ќе цути проценета од експерти на ММФ (Кел-
неформалната економија. Најпозна- мансон и други, 2019). Иако учеството
титe моделски пристапи се дина- на сивата економија како процент од
мичкиот модел со повеќе индикато- официјалниот БДП се намалува низ
ри и повеќе причинители (dynamic годините (графикон 1), сепак нејзино-
Multiple-Indicators and Multiple то учество е сѐ уште на високо ниво.
Causes, dYMIMIC) и моделот на по- Сивата економија во голема мера
веќе индикатори и повеќе причини- зависи од: учеството на земјоделието
тели (Multiple Indicators and Multiple во создавањето на БДП, продуктив-

јули/август 2023 11