Page 15 - siva ekonomija juli avgust 2023

Табела 1: Даноци и социјални придонеси кои не ги плаќаат субјектите кои вршат
Н
УпРАВУВАњЕ СО ЛИчНИТЕ фИ
УпРАВУВАњЕ С О Л И ч Н И Т Е ф И Н А Н С И И РУБРИКАИ
С
И
А
Н
нерегистрирана дејност

Појаснување на табелата 1: ност за избор, да платат данок на добив-
Целосната даночна евазија е резултат на ка по стапка од 10 %, односно данок на
наплата во готово за која не е издадена вкупен приход по стапка од 1 %.
фискална сметка, односно не е пријавен Колона 3: Поради даночното намалу-
извршениот промет наплатен во готово. вање (личното ослободување за 2023
Спектарот на евазија ќе биде различен година изнесува 9 038 денари), данокот
ако се врши делумна наплата во готово на личен доход (персоналниот данок
без издавање на фискална сметка. на доход) применет на минималната
Потенцијалното избегнување на јавните бруто-плата (минималната бруто-плата
давачки зависи од можното позициони- од март 2023 година изнесува 29 739
рање на „сивиот субјект“ од спектарот денари) дава ефективна стапка на данок
на целосно вршење на нерегистрирана на доход од 4,2 %. Ефективната стапка
дејност до целосно вршење на регистри- на данокот на доход расте со растот на
рана дејност. платата.
Колона 1: ДДВ стапки, општа даночна Ако се врши исплата по основ на ангаж-
стапка од 18 %, стапка од 10 % (угости- ман (договор на дело), тогаш се пресме-
телство) и стапка од 5 % (храна, лекови, тува полна стапка на данок на доход од
книги...). Субјектот нема да биде обврз- 10 %, а за авторски надомест се врши
ник на овој данок ако не е регистриран намалување на даночниот товар поради
ДДВ обврзник (задолжителна регистра- употребата на нормирани трошоци.
ција со оданочив промет над 2 милиони Колона 4: Збирната стапка на социјални-
денари или доброволна регистрација). те придонеси изнесува 28 % (ПИО 18,8 %,
Колона 2: Стапката на данокот на здравствено осигурување 7,5 %, невра-
добивка е пропорционална и изнесува ботеност 1,2 % и дополнително здрав-
10 %. Субјекти кои остваруваат годишен ствено осигурување 0,5 %). Обврската
приход до 3 милиони денари не плаќаат за социјални придонеси не може да се
данок, за оние пак со годишен приход избегне за лица во работен однос на кои
меѓу 3 и 6 милиони денари постои мож- им се исплатува плата.

имајќи го предвид само даночниот то- ка од 28 %, односно вкупна ефективна
вар, субјектите од неформалниот сек- стапка за јавни давачки од 32,2 %.
тор ќе должат само данок на доход за Под определени услови на Зако-
исплатените плати по стапка од 4,2 % нот за вработување и осигурување
(ако исплатуваат минимална плата) и во случај на невработеност, некои од
социјални придонеси со збирна стап- субјектите имаат право на тригодиш-

јули/август 2023 15