Финансии / Банкарство
Пензионирање до 68 години не носи поголеми заштеди во пензискиот систем, во Србија е претставен одржлив модел за „стареење“
15.11.2025
Србија има долгорочен одржлив и стабилен пензиски систем, а неговите понатамошни прилагодувања на демографските промени ќе зависат од постигнатиот социјален договор меѓу клучните актери, со цел зачувување на финансиската одржливост, социјалната правда и меѓугенерациската солидарност, е заклучокот на презентацијата на одржливиот „Модел на стареење за Република Србија со проекции за 2025-2070 година“, што се одржа во Министерството за финансии.
Клучниот наод на овој модел е дека уделот на просечната пензија во заработката ќе биде релативно стабилен во следните 20 години и дека пензионерите можат да очекуваат значително зголемување на реалната куповна моќ на нивните пензии во иднина. Проекциите покажуваат дека кумулативната стапка на раст на просечната вкупна пензија ќе биде за 153 проценти повисока од кумулативната стапка на раст на индексот на потрошувачки цени.
Предвидливоста на растот на пензиите во Србија е веќе обезбедена преку примена на швајцарската формула и индексацијата на пензиите врз основа на неа, како и дозволеното ниво на учество на пензиите во вкупниот БДП. Во последната година, пензијата се зголемила за една четвртина, односно за 24,4 проценти, и дека ова е значително над кумулативната едноцифрена инфлација забележана во истиот период.
Еден од важните наоди е дека зголемувањето на возраста за пензионирање на 67 до 68 години поради вградената формула за пресметка на пензијата нема да доведе до поголеми заштеди во пензискиот систем. Имено, со зголемување на границите за пензионирање, приливите би се намалиле, но тоа нема да доведе до намалување на расходите, бидејќи пензиите би морале да да се прилагоди на заработката, што е повисок трошок и подразбира повисок степен на индексација.
Проекциите покажуваат дека до 2070 година, Србија ќе има релативно мали промени во однос на демографијата и бројот на млади луѓе, но и во однос на корисниците на идните пензии. Податоците, се многу подобри отколку во другите европски земји.
Во Србија, се очекува населението на возраст од 0-14 години да се намали од сегашните 943.038 на 651.367 во 2070 година. Бројот на населението на возраст над 65 години ќе остане релативно стабилен, односно ќе се намали од сегашните 1.498.791 на 1.383.924. Слично е и со корисниците на пензија, од кои сега има 1.112.476, а до 2070 година ќе има 1.187.531. Денес има 58 пензионери на 100 осигуреници, додека во 2070 година ќе има 69 пензионери на 100 осигуреници.
Се очекува бројот на инвалидски и семејни пензии да се намали во иднина. Инвалидитетот поради сè построгите критериуми за инвалидско пензионирање, а семејниот поради трендот жените да работат сè подолго и подолго и да стекнат работно искуство што им овозможува нивната пензија да биде повисока од семејната. Важен податок што се издвојува се однесува и на приходите од пензискиот систем, односно дека уделот во вкупните приходи на пензискиот систем ќе порасне од 11,7 проценти од БДП во базната 2025 година на 12,1 процент во 2055 година, така што до 2070 година ќе се врати на почетната базна рамка од 11,7 проценти од БДП.
Во споредба со Европа, Србија е во подобра позиција во однос на дефицитот на пензискиот систем (приходи од придонеси - трошоци за пензии) за периодот 2025-2070 година. Имено, според проекциите, тој дефицит ќе се намали од -0,9 проценти од БДП во 2025 година на само -0,4 проценти од БДП. Во други земји, како што е Чешка, дефицитот ќе порасне од -0,3 проценти од БДП на -2,8 проценти од БДП во 2070 година. Во Словенија и Словачка, исто така, се очекува дефицитот да порасне, од -1,1 на -4,5 проценти од БДП и од -2,5 проценти на -5 проценти од БДП, пренесува Бизнис.рс.
Фото Економија и бизнис