Page 73 - mart 2020

РуБРИкАН ПАЗАР
график 1 – Просечен дневен промет на девизен пазар во светски рамки, извор БИС ДеВИЗе

обемот на девизниот пазар е на ис-
ториско највисоко ниво и е неспоред-
лив со обемот на останатите пазар-
ни инструменти (државни хартии од
вредност, корпоративни обврзници,
акции итн.). Високиот обем на тргу-
вање резултира и со висока волатил-
ност на девизниот пазар во услови на
пазарна неизвесност.

купи) договорениот износ и валута на те девизни трансакции се однесува на
договорениот датум во иднина. во мо- митигирањето на валутниот ризик – ко-
ментот на склучување на терминската рисникот на форвардот ја знае точната
трансакција нема порамнување, односно цена на валутата која ја купува/продава
нема физичка размена на средства. па- и следстветно на тоа може да ги планира
ричните средства се разменуваат на де- идните парични текови. дополнително,
нот на доспевање на договорот за тер- терминските девизни трансакции се ис-
минската трансакција. клучително флексибилни и може да се
со терминска девизна трансакција прилагодат на специфичните потреби на
идниот девизен (или форвард) курс за клиентите.
размена на договорените износи во до- недостатоците на терминските девиз-
говорените валути на некој иден датум ни трансакции произлегуваат, пред сѐ,
се фиксира на денот на тргувањето (ск- од исклучителната волатилност на девиз-
лучување) на трансакцијата. останатите ниот пазар што во даден момент може да
услови од терминската трансакција (из- се движи во полза на клиентот кој нема
нос, валута која се купува, валута која се да може да профитира поради веќе склу-
продава и датумот на валутата) исто така чениот, обврзувачки договор со банката.
се договараат на денот на тргувањето. дополнително, со склучување на термин-
Форвард курсот или цената по која ќе ски договор, банката се изложува на кре-
се изврши купопродажбата на некој иден дитен ризик со оглед на тоа што постои
датум се определува врз основа на спот можност клиентот да не ја изврши дого-
цената (курсот) на датумот на тргување- ворената трансакција во иднина. од таа
то која се коригира со соодветен број на причина, банката може да побара обез-
форвард поени. бедување (маргина) што може да претста-
Форвард поените претставуваат раз- вува дополнителен трошок за клиентот.
лика меѓу каматните стапки за двете терминските девизни трансакции,
валути кои се разменуваат. Форвард по- како и кој било друг инструмент на де-
ените може да бидат позитивни или не- визниот пазар, имаат свои предности и
гативни во зависност од тоа која од ва- недостатоци наведени погоре. секако,
лутите има повисока, односно пониска доколку клиентот ги вклучи сите аспе-
каматна стапка. по правило, приносот кти од своето работење, од една страна,
на валутата со повисок пазарен принос и банката го димензионира форвардот
ќе биде дисконтиран за идниот период во согласност со потребите на клиентот,
при пресметката на форвард поените, и од друга страна, добивката која ќе ја има
обратно. клиентот од терминската девизна тран-
основната предност на термински- сакција е повеќекратна.

март 2020 73