Page 72 - mart 2020

ДеВИЗНИ ПАЗАРИ
Владимир Трајковиќ

Авторот е
директор на Дирекција за тргување
шпаркасе банка Македонија АД Скопје

теРмИНСкИ ДеВИЗНИ тРАНСАкцИИ

И НИВНА ПРИмеНА

изнисите кои во своето теков- во денари, таа се изложува на валутен
но работење имаат увозно- ризик.
извозни релации со странски доколку компанијата работи прудент-
компании постојано се изло- но, таа ќе договори терминска девизна
Бжени на валутен ризик – ризи- трансакција со деловна банка со што ќе
кот од промена на девизниот курс пред го фиксира курсот на доларот за пери-
сѐ поради исклучителната волатилност одот кога компанијата го очекува прили-
на девизниот пазар. вот. курсот во моментот на склучување
обемот на девизниот пазар е на ис- на трансакцијата изнесува 56,90 денари
ториско највисоко ниво и е неспоредлив за еден американски долар. ова практич-
со обемот на останатите пазарни инстру- но значи дека компанијата, откако ќе го
менти (државни хартии од вредност, кор- конвертира достасаниот прилив, ќе до-
поративни обврзници, акции итн.). ви- бие 56,9 милиони денари.
сокиот обем на тргување резултира и со доколку компанијата не склучи тер-
висока волатилност на девизниот пазар минска девизна трансакција, таа се из-
во услови на пазарна неизвесност. ложува на валутен ризик. имено, докол-
промената на цените на девизниот ку во периодот од трите месеци доларот
пазар може да има значајно влијание врз на девизниот пазар ослаби и на денот
паричните текови на компаниите чии на пристигање на приливот се тргува
бизниси се увозно-извозно зависни. во по 55,90, ова ќе значи дека компанијата
услови кога бизнисите имаат обврски приливот ќе го конвертира по пазарниот
или побарувања во странска валута кои курс и ќе добие 55,9 милиони денари.
допрва треба да доспеат или планирани очигледно е дека компанијата со ск-
инвестиции за кои допрва треба да се лучување на терминската трансакција го
издвојат средства, од исклучително зна- митигира валутниот ризик и реализира
чење за компаниите е митигирање на дополнително 1 милион денари.
валутниот ризик и заштита од загуби на терминска девизна трансакција
име на курсни разлики. како исклучи- претставува обврзувачки договор за от-
телно флексибилен инструмент за спра- куп или продажба на една валута за дру-
вување со валутниот ризик се користи га по точно договорен курс и договорен
FX Forward, односно терминска девизна датум во иднина. основниот ризик за
трансакција. банката кој произлегува од ваков тип до-
како пример, да претпоставиме дека говор е валутниот ризик, иако постои и
компанија извозник очекува прилив во компонента на каматен ризик.
износ од 1 милион американски долари во договорот за терминска девизна
за планираниот извоз во наредните 3 ме- трансакција едната страна (клиентот) се
сеци. со оглед на тоа што компанијата обврзува да го купи (или продаде), а дру-
овој прилив ќе треба да го конвертира гата страна (банката) да го продаде (или

72 март 2020