Page 26 - siva ekonomija juli avgust 2023

„СИВИОТ ДЕЛ“ НА МАКЕДОНСКАТА ЕКОНОМИЈА

ќе овозможи подобрување на моне- работодавачите нема да можат без да
тарната статистика и намалување на остават трага да бараат од вработени-
можностите за грешки. Истовремено те да им вратат дел од платата, да им
ова создава можност за целосно ав- исплатат К-15 што овие ќе го подигнат
томатизирање на сметководството на од банкомат и ќе им го вратат и сл.
комерцијалните банки и на НБРСМ и • Фискалните користи се сепак нај-
можност за континуирано финанси- голема придобивка
ско известување. Ваквите придобив- Дигиталните денари ќе го обесхра-
ки позитивно ќе ги „погодат“ и еко- брат даночното затајување, перењето
номските субјекти. пари и другите нелегални активности
• Поедноставување и поевтину- што се олеснуваат со користењето на
вање на прекуграничните трансак- хартиена валута.
ции Дигиталните пари при секоја ко-
Дигиталните пари ќе овозможат мерцијална трансакција ќе ги „алар-
побрзо и посигурно решавање на мираат“ даночната управа и фи-
прекуграничните финансиски тран- нансиската полиција (софтвер за
сакции, како и јасно дефинирање на алармирање) за направениот промет
трошоците за конверзија. за кој задолжително ќе мора да се
• Поевтинување на секојдневните плати пропишаниот данок, за испла-
трансакции тата на приходите на физичките лица
Дигиталните денари ќе бидат осо- исто така. Со еден збор, можноста за
бено корисни за малите бизниси и до- даночна евазија мултиплицирано ќе
маќинствата кои имаат тенденција да се намали, а приходите во буџетот ќе
се потпираат во најголема мерка на пораснат. Сивата економија е пожел-
готовина, кои се соочуваат со високи но да „побели“ во најголем дел. Дури
трошоци за чување на бескаматната и на мајсторот за поправка на чешма-
готовина и високи трошоци за разме- та е праведно да му платите дигитал-
на, домашна и прекугранична конвер- но, а тој за заработеното ќе си плати
зија, подигање на готовина, плаќања данок на доход. На мали градежни
со дебитни и кредитни картички и сл. фирми кои сега работат главно за
• Намалување на криминалот и на готовина ќе им се плаќа преку диги-
корупцијата талното банкарство, а тие ќе платат
Дигиталните пари оставаат диги- даноци и нема да имаат можност да
тална трага. И нивната кражба, зло- исплатуваат плата на вработените на
употреба, употребени за корупција, црно, без платени јавни давачки.
исто така би оставила трага. Дигитал- Ова ќе значи и дека мерката за
ната трага дефинитивно не се губи враќање на ДДВ на граѓаните ќе ста-
зашто е во зоната на бинарните ци- не непотребна. Зошто? Затоа што
фри и таа и по бришењето може да ефектите од таа мерка ќе бидат по-
се врати. Поради ова корумпираните веќекратно надминати со користите
политичари ќе мора да се збогуваат од етапното истиснување на готовите
со паричното мито и со паричната пари од оптек.
корупција зашто секој паричен транс-
фер ќе биде видлив и проверлив. И 4.2.2. Намалување на износот за

26 јули/август 2023