Page 24 - siva ekonomija juli avgust 2023

„СИВИОТ ДЕЛ“ НА МАКЕДОНСКАТА ЕКОНОМИЈА

ЕДНО ОД МОжНИТЕ РЕшЕ-
НИЈА ВО НАСОКА НА ДЕС-
ТИМУлИРАњЕ НА КОРИС-
ТЕњЕТО НА ГОТОВИНАТА
Е ВОВЕДУВАњЕ НА ДАНОК
ОД 0,5 % НА ИЗНОСОТ
НА ПОДИГНАТИТЕ ПАРИ
ВО ГОТОВО ОД ТРАНСАК-
ЦИСКИТЕ СМЕТКИ НА ЕКО-
НОМСКИТЕ СУБЈЕКТИ ПО
СИТЕ ОСНОВИ (СМЕТКИ НА
ФИРМИ И ГРАѓАНИ) (фото: https://www.freepik.com/)

готовинското плаќање. Дестимула- нивно користење во оптек и ќе влијае
ција на користењето на готовина од на намалување на сивата економија
страна на правните лица е уредена со која се врши со физичките пари и без
Законот за платежни услуги и платни оданочување.
системи. Имено, плаќањето на про- Готовината е неноминирана, не ос-
изводи и услуги во готово од страна тава трага, често пати не се оданочува
на правни лица поединечно не може токму поради неоставањето на траги,
да изнесува повеќе од 6 000 денари, таа може да се користи за незаконски
односно 60 000 денари во текот на активности итн. Дигиталните пари се
календарскиот месец. Дополнително номинирани и затоа може да се сле-
се бара осигурување на готовината ди нивното движење како шанса за
над 20 000 денари што ја поседуваат откривање на евентуалните нелегал-
правните лица во рамките на својот ни активности. Оваа карактеристика
благајнички максимум. на дигиталните пари ги демотивира
Едно од можните решенија во насо- незаконитостите во значаен процент.
ка на дестимулирање на користењето Во продолжение набројуваме пред-
на готовината е воведување на данок ности на истиснувањето на готовите
од 0,5 % на износот на подигнати- пари.
те пари во готово од трансакциски- Главни предности од истисну-
те сметки на економските субјекти вањето на готовите пари
по сите основи (сметки на фирми и • Речиси бесплатен медиум за раз-
граѓани). Данокот би го пресметувале мена
и би го задржувале финансиските ин- Трансакциските трошоци за чување
ституции, носители на платниот про- на дигиталните денари се сведуваат
мет и би го уплатувале на буџетска на надоместокот што го наплатуваат
сметка на дневна основа, а извештај комерцијалните банки. Истиснување-
до УЈП би доставувале на месечна то на готовината ќе влијае на намалу-
основа. Со ваквата мерка ќе се демо- вање на трошоците за создавање на
тивира подигањето на готови пари и готовината (печатење, дистрибуција,

24 јули/август 2023