Page 25 - siva ekonomija juli avgust 2023

Големина | Импликации | Решенија

собирање на оштетените банкноти и но воведување и со сооднос за какви
нивна замена со нови и сл.), транс- било трансфери на физичките пари
порт и чување. Дигиталните денари за дигитални во сооднос 1 : 1.
сосема природно и ад валорем ќе ги • Намалување на бројот на банко-
заменат физичките пари. мати
• Безбеден чувар на номиналната Поради нефункционалноста и не-
вредност мањето потреба од готовина, акту-
Дигиталните денари се каматонос- елните банкомати ќе заминуваат во
ни еднакво како и сегашните физич- историјата или ќе се користат како
ки пари. Поседувањето 100 дигитални алатки за дигитално плаќање.
денари е еднакво на поседувањето 100 • Анулирање на трошоците за ма-
физички денари. Ако вторите може нипулирање со физичките пари
да се чуваат во депозит, и првите мо- Актуелните трошоци за манипу-
жат исто така, можат да се претвора- лација со физичките пари ќе бидат
ат во краткорочни државни хартии од целосно анулирани, ќе нема потреба
вредност, но и во обврзници, акции и за нивен транспорт, физичко обезбе-
сл. Каматната стапка на дигиталните дување, броење, уништување, попи-
пари е декларирана цена на позајме- шување и сл.
ната/депонираната парична главни- Трезорските служби во комер-
на, исто како и сега. цијалните банки и во НБРСМ ќе до-
• Медиум за водење на монетарна- бијат значително повеќе слободно
та политика на централната банка време за други професионални ак-
и кредитните политики на деловни- тивности.
те банки • Опасноста од инфлација не се зго-
Електронските пари ѝ овозможу- лемува поради променетата форма
ваат полн капацитет на централната на парите
банка во водењето на монетарната Дигиталните пари не го зголемува-
политика. Овие пари ја овозможуваат ат квантумот на пари во оптек само
примарната емисија на НБРСМ како и затоа што ја промениле својата фор-
досега. Овозможуваат користење на ма. Напротив, масата на паричните
монетарните алатки: задолжителна агрегати не се менува ако не се ме-
резерва, благајнички записи, обврз- нуваат политиките. Сепак, поради
ници, референтна каматна стапка и можноста за забрзување на трансак-
сл. И комерцијалните банки нема да циските процеси, монетарниот мул-
бидат со ништо ограничени во во- типликатор веројатно ќе се зголеми,
дењето на своите кредитни политики. што може да создаде привид за по-
Впрочем, и сега исплатата на кредити веќе пари во оптек и можност за по-
во готово е раритет. четна слаба инфлација. Централната
• Поради застареност и непотреб- банка може многу брзо да го анулира
ност, книжните пари ќе бидат исфр- овој ефект.
лени од употреба • Монетарна статистика во реал-
Дигиталните денари ќе бидат но време
целосно достапни до јавноста, со по- Дигиталните пари може дигитал-
степен временски распоред на целос- но да се следат во реално време. Ова

јули/август 2023 25