Page 29 - siva ekonomija juli avgust 2023

Големина | Импликации | Решенија

заради мотивација на следно купу- УЈП
вање и сл.) исто така да му се пренесе Постои сомневање дека органи-
веднаш на трансакциската сметка на те на државната управа преку свои-
купувачот, те механизми немаат целосен увид
– евентуално пресметаниот дел од во трансакциите на економските
наплатениот вкупен износ кој ѝ при- субјекти. Постои увид во банкарските
паѓа на локалната самоуправа спо- трансакции што се електронски еви-
ред критериумот на локацијата на дентирани. Но, што со трансакциите
објектот во кој е извршен прометот и за купување девизи во менувачници-
сл. исто така ќе овозможи директен те со користење на денари од прет-
трансфер на средствата на уплатната ходно нерегистрирани трансакции?
сметка на општината. Последица на нецелосниот опфат
Со ваквиот механизам на еви- на системот е што „се губат“ трансак-
денција на приватните и јавните ции што се направени со готовина во
финансии, односно евиденција на денари, а кои потоа завршуваат на
наплатата за извршениот промет, девизниот пазар како побарувачка за
поднесувањето на даночните пријави девизи. Покрај тоа што од трансакци-
за прометот на добра и услуги (ДДВ ите со готовина се изгубени приходи
пријавите) ќе се користи извесно вре- за буџетот на државата по основ на
ме на почетокот заради проверка на даноци и социјални придонеси, вака
системите, а по отстранувањето на купените девизи можат да послужат
евентуалните грешки и проблеми, за купување во странство со делумно
пријавите/извештаите би се генери- плаќање во готовина со девизи (со
рале системски, со проверливост на претходен нелегален пренос преку
дневна основа како од страна на да- граница на девизни износи над доз-
ночните обврзници граѓаните така од волените) со што се отвора вратата за
компаниите и секако од Управата за прикажување фактури за увоз со пот-
јавните приходи. ценети износи. На тој начин држава-
Евентуалните трошоци што би ги та губи приходи и по основ на непла-
имале даночните обврзници за оваа тени царински давачки.
намена треба да им бидат призна- Решение за ваквата состојба е ин-
ени за целите на оданочувањето како тегрирано електронско поврзување
платен данок на добивка, односно на сите соодветни бази на податоци
платен данок на вкупен приход, а за кај УЈП со вклучување и на податоци-
граѓаните како платен данок на ли- те за трансакциите во менувачници-
чен доход. те. На тој начин УЈП ќе може, покрај
Ваквите дигитални е-решенија мо- другото, да следи и кој економски
жат навистина да се наречат рефор- субјект колку денари менува во деви-
ма во финансиите и оданочувањето и зи и дали износите соодветствуваат
тие ќе донесат голем бенефит на долг со нивото на евидентирани приходи
рок. на тој економски субјект.

4.2.5. Електронско поврзување на 4.2.6. Елиминирање на пропусти во
сите соодветни бази на податоци кај менувачкото работење

јули/август 2023 29