Page 21 - siva ekonomija juli avgust 2023

Големина | Импликации | Решенија

– Министерство за труд и социјална Засега не е презентирано позначи-
политика, „Стратегија за формализи- телно спроведување на активности
рање на неформалната економија во во согласност со овој Ациски план и
Република Македонија, 2018 − 2022“, евентуално постигнати ефекти во на-
февруари, 2018 година и сока на намалување на сивата еконо-
– Министерство за финансии, „Ак- мија.
циски план за сузбивање на сивата Предложените мерки и активности
економија, 2020 − 2021“, февруари во борбата против сивата економија
2020 година. од страна на државните органи има
„Стратегијата за формализирање слаба и бавна реализација.
на неформалната економија во Ре- Очекувано е дека постоечките до-
публика Македонија, 2018 − 2022“ на кументи за борба против сивата еко-
Министерството за труд и социјална номија ќе бидат заменети со нови,
политика посветува посебно внима- ажурирани верзии, односно со нова
ние на неформалната (непријавената) стратегија за сузбивање на нефор-
вработеност, злоупотребите на ра- малната економија за периодот 2023
ботно-правниот однос и исплатата на г. − 2025 г. Сепак, останува пробле-
платите во готовина, ги нотира при- мот присутен и кај ред други слични
чините за неформалната економија стратешки документи. Имено, како
и нуди системски решенија. Страте- и во многу други области, Владата
гијата е добра основа за разработка има донесено стратешки документи
на нови мерки и алатки во борбата и акциски планови, но изостанува
против сивата економија и во таа на- цврста, бескомпромисна примена на
сока таа треба да се подобрува, да се зацртаното. На пример, нема рацио-
збогатува и да се актуелизира. нално објаснување зошто Владата не
Според „Акцискиот план за суз- го спушта на пониско ниво лимитот
бивање на сивата економија, 2020 за плаќање со готовина. На кое прав-
− 2021“ на Министерството за фи- но лице и во какви околности му е по-
нансии, утврдени се 6 приоритети за требна можноста да плаќа некому со
сузбивање на сивата економија: готовина, а не преку банкарска смет-
1. Унапредување на процесот на ме- ка? Отсуството на вакви едноставни и
рење, следење и детектирање на сива брзи чекори што можат да се донесат
економија. за еден ден ги поткопува напорите
2. Ефикасни инспекциски служби. на Владата и ја обесхрабрува јавнос-
3. Подобро деловно окружување за та дека постои сериозна политичка
основање, раст и развој на компани- волја и ќе биде направен прогрес во
ите. борбата против сивата економија.
4. Јакнење на свеста за сивата еко-
номија и јакнење на даночен морал. Нормативна слабост во борбата
5. Адресирање на сивата економија против сивата економија − нефунк-
во е-трговијата. ционалност во примената на Зако-
6. Мерки на Царинската управа во нот за забрана за вршење на нереги-
борбата против неформалната еконо- стрирана дејност
мија. Законот за забрана за вршење на

јули/август 2023 21