Page 5 - e-trgovija 01 april

РУБРИКАБИЗНИС
БИЗНИС
Графикон 6: Финансиска писменост

Извор: Сопствено истражување

ГЕНЕРАЦИЈА ЗЕД − АНАЛИЗА НА купува многу често. Дополнително, младите
ОДНЕСУВАЊЕТО ПРИ КУПУВАЊЕ најмногу собираат информации за купување
И ПЛАЌАЊЕ од социјалните медиуми како што се: Инста-
Бројот и структурата на младата генера- грам, Снепчет, Тикток, Јутјуб и др. Тие, исто
ција се показател за здравјето на општество- така, ги проверуваат производите и на веб-
то. Генерацијата зед (денес на возраст од 12 страниците на компаниите. Најмалку следени
до 27 години) станува најголема разновидна се рекламите на ТВ и во печатените медиуми.
млада популација, составена од студенти и од За разлика од светско ниво, каде што генера-
професионални хонорарци, со подготвеност цијата зед се смета за „дигитална“, во нашава
да станат дел од работната сила, поседувајќи земја тие купуваат онлајн со низок процент од
голема потрошувачка моќ и опременост со 15 %. Нивни омилени места за купување, како
технолошко знаење. Според статистичките што веќе беше наведено погоре, се сепак фи-
податоци, таа сочинува 1/3 од вкупната свет- зичките продавници и трговските центри (61
ска популација или приближно 2 милијарди %).
луѓе. Оваа генерација живееше низ периодот Во поглед на начинот на плаќање што го
на ковид-19, енергетската и финансиската користи генерацијата зед, мнозинството има
криза, Руско-украинската војна и климатски- одговорено дека тоа го прават со картички и
те промени. Како стереотипни карактеристи- со готовина. Изненадувачки е податокот дека,
ки на оваа генерација се наведуваат нивната покрај тоа што поголем дел од генерацијата
прагматичност, изолираност, дигиталност, зед (88 %) смета дека се финансиски писмени,
економичност и свесност за животната среди- тие не плаќаат многу преку паметен телефон,
на. Оваа генерација, иако не е вработена, за- компјутер или криптовалути и користат многу
работува многу, има голема моќ на трошење и готовина. Една од главните причини е неси-
е наречена „потрошувачи на утрешниот ден“. гурноста при е-плаќање. Во однос на степенот
Растечката моќ на трошење на генерација зед на задоволство од плаќањето преку интернет,
е карактеристика што треба да го привлече младите се неутрални, односно не се ниту за-
вниманието на компаниите. доволни ниту незадоволни.
Согласно емпириските истражувања спро-
ведени на Меѓународниот балкански универ- ЗАКЛУЧНИ СОГЛЕДУВАЊА
зитет, генерацијата зед користи и физички и И ПРЕПОРАКИ
електронски методи за купување. Сепак, он- Резултатите од истражувањата потврдуваат
лајн купувањето не е толку распространето дека ефикасноста, брзината на трансакциите и
како што укажуваат теоретските стереотипни практичноста се идентификувани како главни
карактеристики. Повеќето производи се ку- придобивки на е-плаќањата. Техничките про-
пуваат во физичките продавници, како што блеми, надоместоците за услуги и немањето
се облека, обувки, накит, парфеми, додатоци, доволно познавање за е-плаќањата се главни
козметика, ИТ-опрема (преносни компјутери, недостатоци. Наспроти очекувањата дека на-
паметни телефони), спортска опрема, храна и шата млада генерација како поголем корисник
пијалаци, мебел и домашни електронски апа- на дигитални алатки има финансиско знаење,
рати. Најчестите производи кои се купуваат истражувањата уште еднаш потврдија дека во
преку интернет се книги, одмори, патувања, однос на е-плаќањето младите сè уште не ги
игри и производи за забава. Според резулта- користат придобивките во целост и сè уште не
тите, генерацијата зед не заработува многу, а се чувствуваат сигурни. Оттука компаниите,

38 01 април 2024