Page 47 - mart 2020

РуБРИкАДеСНО

ДРЖАВАтА И ПАЗАРОт ВО

ОБлАСтИте ЗДРАВСтВеНО

ОСИгуРуВАЊе И

ЗДРАВСтВеНА ЗАштИтА

остојат значителни разлики ков поради користењето на разновидни
меѓу земјите според начи- неформални канали (роднински и прија-
нот на обезбедување здрав- телски врски, статус во општеството, ко-
ствена заштита за своите рупција и др.).
пграѓани и нејзиното финан- постојат три причини за обремену-
сирање. конвергенцијата на економските вање со проблеми на оваа сфера. прво,
и системите за социјална заштита на гло- ограничените можности на државата да
бално ниво е можеби најмала токму во обезбеди доволен обем на средства за
оваа сфера. предизвикот за дизајнирање финансирање на услугите преку Фон-
на оптимален систем на здравствено оси- дот за здравствено осигурување адек-
гурување и здравствена заштита е голем. ватни на реалните потреби и аспирации
Македонија спаѓа во групата земји кои на осигурениците. ова е поврзано со сѐ
имаат национален систем на здравстве- уште ниското ниво на економска разви-
но осигурување. пред околу 12 години еност. второ, проблемот со корупција е
тогашната влада прокламираше „здрав- традиционално присутен и во областа на
ствено осигурување за сите“ што значеше здравството. трето, специфичноста на Трајко Славески
вклучување во системот и на граѓаните здравствените услуги и бројните непер-
универзитетски
кои претходно немале осигурување по фектности на „пазарот за здравје“. професор, економски
ниеден основ. во 2012 година, со посе- несовпаѓањето меѓу потребите и ре- факултет, универзитет
бен закон се регулираше доброволното сурсите најдрастично е изразено во обла- „Св. Кирил и Методиј“
здравствено осигурување со две опции ста на здравствената заштита. како и во
– дополнително, за покривање на парти- другите области, во практиката е потреб-
ципацијата и натстандардни услуги во на комбинација на државата и пазарот за
рамките на пакетот услуги што ги покри- оптимално функционирање на дејноста.
ва Фондот за здравствено осигурување; овие две институции учествуваат во ре-
и приватно осигурување за покривање шавањето на „економскиот проблем“ во
на трошоците за услуги во приватното здравството – ограниченоста на ресурси-
здравство. те.
сепак, и покрај целосната покриеност здравствените услуги се специфичен
на населението со здравствена заштита производ. лекарите располагаат со мно-
во Македонија, нејзиниот квалитет е да- гу повеќе информации за квалитетот, за
леку под посакуваното ниво. сѐ поголем содржината, а повеќе од сè за неопход-
е делот од здравствените издатоци кои носта од некоја интервенција во според-
се надоместуваат од сопствениот џеб, ба со пациентите. се вели дека за човек
вклучително и за користењето услуги од да утврди дали треба да појде на лекар,
приватните здравствени установи кои не треба да појде на лекар! пациентите се
ги покрива Фондот за здравствено осигу- во многу поинфериорна положба од ле-
рување (Фзо). ретки се осигурениците од карите во изборот на услугите од областа
државниот фонд кои не платиле целосна на здравствената заштита. давателот на
цена за користените специјалистички услугите не само што ја обезбедува услу-
услуги во приватниот сектор. иако номи- гата туку и одлучува која услуга пациен-
нално еднаков за сите граѓани, пристапот тот треба да ја користи. последица на ова
кон услугите во јавното здравство за раз- е т.н. наметната побарувачка најчесто во
лични групи пациенти е длабоко неедна- форма на непотребни тестови и прегледи

продолжува на страна 49

март 2020 47