Page 46 - mart 2020

л
РуБРИкАеВО

мАкеДОНСкОтО ЈАВНО

ЗДРАВСтВО – ПРОБлемИ И

РешеНИЈА

акедонскиот здравствен ваа, системот на здравствена заштита и
систем, особено јавното особено на здравственото осигурување
здравство, со децении се кај нас заостануваа.
соочува со сериозни про- денес ние имаме состојба во која Ма-
Мблеми што резултираат со кедонија има универзално здравствено
сè попроблематични здравствени услуги осигурување на населението и законски
што ги испорачува системот де факто на дефинирана целосна опфатеност на на-
граѓаните. постои една многу едностав- селението со јавно здравствено осигуру-
на, но важна дефиниција на сзо од 1999 вање од 100 отсто, односно секој жител е
година што ја одредува целта на здрав- здравствено осигуран преку плаќање на
ството во општеството и таа е дека треба задолжителен здравствен придонес или
„да им се овозможи на сите луѓе најви- тој му го покрива државата. впрочем, тоа
соко можно ниво на здравствена состој- е и меѓународен тренд, а Македонија е на
ба“ при што е очигледно дека акцентот самиот негов врв. сепак, здравствените
е ставен на зборовите „највисоко можно услуги де факто нередовно се добиваат
никола Поповски ниво“ со што тоа се става во контекст на или се добиваат по долго чекање и многу
конкретните прилики во секоја земја. неквалитетно, па оттука обезбедувањето
универзитетски
професор, факултет за дали ние во моментов обезбедуваме так- на здравствени услуги на пазарот преку
економски науки, фон во ниво е многу дискутабилно прашање. директни плаќања од страна на граѓани-
универзитет
огромна предност на нашиот здрав- те од своите средства достигна до 35 от-
ствен систем беше што во процесот на сто од вкупните здравствени трошоци во
транзиција тој не мораше радикално да земјава, што изнесуваат околу 6,5–7 отсто
се трансформира бидејќи уште во ерата од Бдп, односно околу 720–760 милиони
на социјализмот беше релативно добро евра годишно.
развиен и потпрен на солиден систем на јавниот здравствен систем во земја-
задолжително фондовско јавно здрав- ва сега се финансира од 3 извора, и тоа:
ствено осигурување (т.н. Бизмарков мо- средства од придонесите на осигурени-
дел). ниедна земја во регионов, освен од ците на ФзоМ (најзначајни); средства од
поранешната држава, ја немаа таа пред- Буџетот на државава со кои се финанси-
ност и фондовскиот систем по 1990 годи- раат државно дефинираните превентив-
на го градеа од темел. но, таа предност, ните и куративните прегледи за населе-
со текот на годините, стана и нашиот го- нието, како и инвестициите во опрема,
лем пораз. немањето потреба од големи инфраструктура и обука на кадарот; и
и радикални промени какви што се слу- приватните плаќања на населението во
чија во другите потсистеми од нашево вид на партиципација за услугите и леко-
општество доведе до тоа здравствениот вите финансирани од ФзоМ, како и услу-
систем на некој начин да потоне да рече- гите што не се на товар на Фондот. колку
ме во „самозадоволство“ кое го претвори за информирање, буџетот на ФзоМ во
во еден релативно тром, нединамичен, 2007 г. беше 16,4 милијарди денари, во
недоволно ефикасен систем што нема 2011 г. – 21,0 милијарда, во 2016 г. – 26,0
склоност кон свое реформирање. таква- милијарди, во 2019 г. – 31,5 милијарди, а
та состојба ни испорача своја горчлива во 2020 година е проектиран на 34,3 ми-
цена. додека медицината и грижата за лијарди денари.
здравјето на луѓето во светот напреду- ваквиот систем има свои големи пред-

продолжува на страна 48
46 март 2020