Вести
ЗА БУГАРИТЕ ПРОШИРУВАЊЕТО НА ЕУ НЕ Е ГЛАВЕН ПРИОРИТЕТ, се наведува извештајот на Фондацијата „Фридирх Еберт“
30.03.2025
По макотрпниот и долг пат на економски трансформации и реформи, борба против корупцијата, недостиг на политичка волја и други ограничувања, Бугарија конечно на 1 јануари 2007 година, заедно со Романија, се приклучи на ЕУ, со што се најде во позиција да може да им помага на своите соседи од Западниот Балкан и тие да се приклучат кон Унијата, се наведува во извештајот на Фондацијата „Фридирх Еберт“ насловен „Декодирање на перспективите за проширување: Гласовите на земјите од Средна Европа за проширувањето на ЕУ“, во делот посветен на перцепцијата на Бугарија кон приемот на нови членки во блокот.
- Во денешно време, Бугарија продолжува да се соочува со тешкотии во овој „потфат на добрососедство“, како на внатрешен (почетното вето, а по неговото укинување и општата аверзија кон пристапувањето на Северна Македонија и растот на популарноста на евроскептичните партии), така и на надворешен план (нереформирани механизми за пристапување во ЕУ и недостиг на политичка волја во Брисел за туркање на процесот), се наведува во извештајот.
Според неговите автори, за жителите и Владата на Бугарија прашањето за проширувањето на ЕУ не претставува главен приоритет и тие главно се уште се фокусирани на внатрешните прашања и спорови, како оние околу пристапувањето кон Шенген зоната и замената на националната валута левот со еврото, како и околу справувањето со политичката криза „што ја окова земјата во серија избори во изминатите три-четири години“.
- Разумно е да се претпостави дека додека Бугарија напредува кон финализирање на своите цели за интеграција во Шенген и Еврозоната и штом актуелната политичка криза ќе стивне, Софија ќе го префрли својот фокус на други приоритети, вклучително и на поддршка на Западниот Балкан на патот кон интеграција во ЕУ. Идеално е и Молдавија и Украина, исто така, да станат клучни приоритети во догледно време, се вели во документот.
Меѓутоа, како што се оценува во извештајот, централно прашање во врска со улогата на Бугарија во процесот на проширување на ЕУ е кога таа ќе излезе од нејзината политичка стагнација. - Бугарија е подготвена да ги поддржи и да им помогне на другите земји кандидати во нивните напори за членство, под услов ако и се даде можност да застане на нозе, се наведува во текстот.
Натаму во извештајот се анализира бугарскиот политички пејзаж, со оценка дека „разбирањето на современите партиски поделби е од витално значење кога станува збор за анализа на позицијата на Бугарија кон проширувањето“.
- Политичкиот пејзаж на земјата е неверојатно разновиден, а клучните политички играчи се поделени на оние што ги идентификувавме во три главни групи: евроатлантисти, русофили и национал-популисти. На хартија, мнозинството од парламентарните партии го поддржуваат проширувањето на ЕУ. Де факто, сепак, одговорот не е толку едноставен, се наведува во извештајот.
Во групата на „евроатлантисти“ се посочени коалициите на партиите Граѓани за европски развој на граѓаните и Сојуз на демократските сили (ГЕРБ-СДС) и на Продолжуваме со промената и Демократска Бугарија (ПП-ДБ), како и Движењето за права и слободи (ДПС) и Алијансата за права и слободи (АПС), кои „ја поддржуваат понатамошната интеграција во НАТО и ЕУ“. Како „русофили“ се посочени партијата Преродба, која е погласна во идеите против ЕУ и НАТО, како и Бугарската социјалистичка партија (БСП), која е подискретена во јавноста, но зад затворени врати сепак зборува за нормализација на односите со Русија, како и за укинување на санкциите кон Москва. Во третата група на „национал-популисти“, за кои се вели дека „имаат претежно националистички и популистички агенди и обично не остануваат долго во Парламентот“, во извештајот се посочени Има таков народ (ИТН) и Морал, Единство, Чест (МЕЧ).
Иако бугарското општество потенцијално може да има придобивки од проширувањето на ЕУ, сепак, како што се истакнува во извештајот, населението не е заинтересирано за ова прашање, главно фокусирајќи се на внатрешни теми и очекувајќи политичките партии прво да размислуваат за други проблеми.
- Може сигурно да се претпостави дека Бугарите не би биле против пристапувањето на Украина или на која било друга земја, доколку ги исполнат барањата изнесени за време на преговорите и ги спроведат сите потребни реформи. Истото важи и за Северна Македонија, бидејќи дури и најголемата евроатлантска политичка сила ГЕРБ-СДС не е против тоа земјата да влезе во ЕУ, но сака Северна Македонија да ги исполни бугарските барања, се додава во извештајот.
Во него се заклучува дека во моментов во Бугарија на проширувањето на ЕУ не се гледа како на главно, па дури ниту како на второстепено прашање и тоа не се актуелизира често на политичкиот пејзаж или во медиумите.
- Сепак, кога ќе дојде време, бугарскиот Парламент најверојатно ќе биде подготвен позитивно да одговори на влезот на другите нации во Унијата. Единствен исклучок од тоа правило е Република Северна Македонија, на која ќе и треба одредено ниво на политичко балансирање и помирување со бугарската страна за да не падне во истата замка како со ветото за преговорите, се наведува во текстот.
Извор МИА