Page 50 - maj 2020

ПРЕТПРИЕМНИШТВО

е во состојба да ги комбинира тие два на- за разлика од животните, го користат
чина на комуникација и тоа неверојатно јазикот како комуникација не само да
флексибилно. еден на еден, а веројатно ја опишат објективната реалност туку
и десетина наспроти десетина, некои ци- и да креираат нови реалности кои во-
цачи комуницираат и подобро од нас за општо претходно не постоеле. никогаш
да опстанат, но ако ставите илјада луѓе нема да убедите орангутан дека ако ви
наспроти илјада мајмуни, луѓето ќе зав- даде банана, кога ќе умре, поради тоа
ладеат многу лесно. тоа е затоа што илја- што ви дал банана, ќе отиде во рајот и
да животни цицачи воопшто не можат таму вечно ќе има многу млади орангу-
да соработуваат меѓусебно. Замислете танки и многу банани. само човек може
100.000 мајмуни на берзата во волстрит. да поверува во тоа. оттука може да се
добивате тотален хаос, лудница! на- заклучи дека во областа на религиите
спроти тоа, секојдневно имаме стотици луѓето соработуваат во верувањето во
илјади луѓе таму кои функционираат и иста фикција и иста приказна, дури до
соработуваат меѓусебно, секојдневно таму што милиони од нив организираат
имаме концерти и фудбалски натпрева- Крстоносни војни или Џихад, но тоа што
ри со десетици илјади луѓе и сѐ се одви- сакам да го потенцирам е дека точно
ва (најчесто) во совршен ред, каде што истиот механизам ги овозможува сите
гледаме целосно софистицирана мрежа други форми на меѓусебна соработка
на меѓусебна соработка. всушност, нај- меѓу луѓето. Земете ги, на пример, гра-
големите човечки достигнувања се за- дежништвото, информатичката техно-
почнати од идеи на поединци, но се ре- логија, роботизацијата, па дури и легис-
ализирани од софистицирана соработка лативата, која уште во римското право е
на огромен број луѓе. дури и кога не се иницирана заради заштита на основните
познаваме ние можеме да соработуваме човекови права, па сѐ до легислативата
при глобални размени на идеи, особено на европската унија, на пример, иако и
сега, со развојот на интернетот. тоа дру- овде зборувавме за злоупотреба на ос-
гите видови не се во можност да го пра- новната човекова потреба за соработ-
ват. се разбира, соработките меѓу луѓето ка за добро со цел заштита на чесните
не се секогаш позитивни. дури и холока- создавачи на нови вредности. ако раз-
устот е плод на соработка на голем број мислиме – што се човековите права ако
луѓе кои не се познаваат меѓусебно. е, не фикција, приказна која не постои во
сега, прашањето кое само од себе се на- објективната реалност како што постојат
метнува е „како точно ние соработуваме дрвјата, реките, животните, планините.
толку ефикасно со толку голем број ин- ако земете тело на човек, внатре ќе нај-
дивидуи кога не се познаваме?“ одгово- дете органи од биолошката објективна
рот е во нашата имагинација. реалност, но нема да најдете „човекови
најголемата нација на светот е чове- права“. единствено во приказните и во
ковата имагинација. фикциите на луѓето ќе најдете „права“,
таа може да создаде движења пого- но не и во објективната реалност. Земе-
леми и од најбројната нација. само ние, те ги државите и нациите, на пример.
луѓето, можеме да креираме и да верува- што се тие ако не фикција на големи
ме во фикции, во измислени приказни групи луѓе во која колективно верува-
и сѐ додека секој од нас верува во иста ат? адвокатите нив и официјално ги на-
приказна, секој од нас станува следбе- рекуваат „легални фикции“. такви се и
ник на таа фикција или приказна. Кај сите претпријатија на овој свет. а зошто
животните нема фикција, тие ја гледа- постојат претпријатијата? За да оствару-
ат само објективната реалност. Луѓето, ваат профит, да креираат нова вредност.

Најуспешната приказна која кога било ја измислил човекот е токму
валутата. Не веруваат сите во држави, во човекови права, во нации, ама
буквално сите веруваат во валутите

50 мај 2020