Page 53 - maj 2020

БИЗНИС

ирењето на корона ви- на стоките во рамките на ЦеФта. исто
русот во изминатиов така треба да се напомене дека република
период во светот и на северна македонија околу 80 % од вкуп-
европскиот континент ната трговија со странство ја остварува со
шпредизвика воведување земјите членки на еу и на ЦеФта.
на многу строги мерки од страна на мно- Како прв чекор во надминувањето на
гу држави членки на ЦеФта, како и на ваквата состојба државите членки на Це-
ниво на еу во поглед на спречување на Фта, врз основа на препораките на маке-
ширењето на пандемијата. највидливи донското претседателство со Поткомите-
примери на таквите политики се забра- тот за царина и потекло на стоки во 2020
ните за патување наметнати од еу и од година, воспоставија Координативно тело
ЦеФта-страните, како и повторното во- на ЦеФта со цел размена на информации
ведување на граничните контроли (вклу- меѓу сите страни на ЦеФта. Координа-
чително и оние со санитарни мерки) на тивното тело се состои од претставници
внатрешните и надворешните граници на од министерствата надлежни за трговија
еу. во една такава состојба се наметнаа (контакт-точки на ЦеФта) и претставници
многу дилеми и прашања, како да се обез- од царинските управи од ЦеФта-земјите.
беди норамално и непречено одвивање на Координативното тело на ЦеФта му
на меѓународната трговија, односно како помага секретаријатот на ЦеФта.
да се обезбеди непрекинатост во снабду- во таа насока, како прв чекор за по-
вањето со неопходните медицински сред- добро регулирање и олеснување на трго-
ства, храна и прехранбени производи. вијата, на 13.4.2020 година беа воведени
Земјите од Западен балкан во изми- т.н. приоритетни „зелени коридори“ за
натиов период исто така преземаа разни ЦеФта. Целта на оваа иницијатива беше
мерки за ограничување на превозот на во секоја ЦеФта-земја да се определат
стоки што предизвикаа застои во одреден гранични премини што ќе бидат отворени
период на одредени гранични премини и 24/7 и за кои државите треба да гаранти-
одредени стравувања дека може да дојде раат дека нема да постојат никакви опас-
до сериозни нарушувања во глобалните ности од затворање на овие гранични пре-
синџири на снабдување. сепак, и покрај мини. така, во непосредна консултација
потребата од воведувањето на стриктни со сите засегнати страни, беа идентифи-
санитарни мерки, протокот на стоки и кувани граничните премини на граници-
она што е најважно, стоките од примарно те меѓу сите ЦеФта-држави преку кои ќе
значење (храна – храна за животни – леко- се движат стоките. овие зелени коридори
ви – медицинска опрема) во никој случај се лоцирани на следниве три главни оски:
не треба да бидат предмет на какви било A. HU/SRB – граница на србија и
ограничувања или застои. унгарија – белград – SRB/MK граница на
со оглед на тоа што вонредната со- србија и северна македонија – скопје –
стајба ќе трае во одреден период, покрај MK/EL – граница на северна македонија
штетите предизвикани од губиток на чо- и грција (со крак кон Косово и Приштина
вечки животи, целокупната економија на || RO/SRB – граница на романија и србија
европскиот континент, како и севкупна- – белград – SRB/MNE – граница на србија
та трговија можат да претрпат огромни и Црна гора – Подгорица – (пристаниште)
штети. Земјите од ЦеФта искажувајќи го бар.
нивниот страв од можните нарушувања б. HR/BiH – граница на Хрватска и
на прекуграничното движење на стоките, босна и Херцеговина – сараево – (прис-
што може да предизвика одредни застои таниште) Плоче (HR) || HR/SRB – граница
во снабдувањето со стоки, преземаа одре- на Хрватска и србија – белград – SRB/BG
дени мерки за забрзување на движењето – граница на србија и бугарија || SRB/BiH

Република Северна Македонија околу 80 % од вкупната трговија со странство ја
остварува со земјите членки на ЕУ и на ЦЕФТА

мај 2020 53