Page 58 - maj 2020

БИЗНИС

лучоци од забраната за ноќна работа на рови. науката и практичарите оправда-
работник кој не наполнил 18 години и но доминантно застанаа зад мислењето
жени во индустријата и градежништво- дека во случаите кога мерките на влада-
то. та во справувањето доведуваат до целос-
само во член 112, став 7 се регулира но запирање на деловниот процес може
висината на надоместокот на плата на да се примени одредбата за исплата на
работник кој не можел да ја врши рабо- половина од платата поради виша сила
тата поради виша сила. неспорно дека (затворање на кафетерии, ски центри,
виша сила претставува вонреден настан обложувалници, ноќни клубови и слич-
кој не е настанат по вина на работода- но), а секаде онаму каде што мерките не
вачот или работникот и настан кој не значат целосно запирање на процесот,
можел да се предвиди, да се спречи, да туку само отежнување во секојдневното
се избегне или да се отстрани (во денеш- функционирање може да се примени ис-
ните услови пандемија). во таков случај, клучиво одредбата за привремен прину-
доколку работникот не може да ја врши ден одмор.
работата, има право на половина од пла- следното прашање кое се отвори се
тата на која инаку би имал право ако би правните можности за корекции на ви-
работел. сината на платите. Потребата од интер-
една од мерките која може да ја пре- вентно намалување на трошоците на
земе работодавачот за ублажување на компаниите не ги одмина платите на
штетата од прекинот на работниот про- вработените. мора да се посочи дека
цес поради пандемијата е и примена на едностраното намалување на платата на
т.н. привремен принуден одмор. вработените не е дозволиво (освен кај
во согласност со член 112, став 10: паричната казна поради повреда на ра-
„во случај на прекин на работниот про- ботни обврски и на работниот ред и дис-
цес од деловни причини, работодавачот циплина и законски определени случаи).
е должен на работникот да му издаде опција за корекција на платата на
решение и да му плати 70 % од платата вработените е преку согласност и волја
за период до три месеца во тековната на двете договорни страни и склучување
година.“ намалените приходи на компа- на анекс на договорот за вработување.
ниите, намаленото производство, отеж- другата опција е во однос на неиспла-
натиот пристап до пазарот и слично го- та на дел од плата по основ на деловна
лем дел од компаниите ги притиснаа да успешност на работодавачот. но, ова не
размислуваат на искористување на оваа ја засега основната плата наведена во
правна можност. Правниот ризик на ра- договорот, делот од плата за работна
ботодавачите се состои од евентуалните успешност кога критериумите и мери-
повреди во постапката која мора да биде лата се јасно дефинирани и додатоците
усогласена со закон и колективните до- на плата кои се загарантирани со закон
говори, а ограничувањето од економска и со колективни договори. оттука мож-
природа е, пред сѐ, периодот од макси- носта за користење на втората опција во
мални 3 месеци во тековната година за голема мера зависи и од поставеноста на
кој може на работникот да му биде изда- регулативата кај секој работодавач, пред
дено решението за принуден одмор. сѐ колективните договори на ниво на ра-
со оглед на тоа што неспорно е дека ботодавач, општите акти на работодава-
пандемијата е виша сила, а разликата во чот, но и самата содржина на договорот
висината на надоместокот е значителна за вработување. Колку делот од платата
(50 % или 70 %), сосема логично се поста- по основ на деловна успешност на рабо-
ви прашањето која одредба од законот тодавачот е поголем, толку и можноста
може да се применува во оваа ситуација. преку негово делумно исплаќање или
дилема која за прв пат се постави во неисплаќање работодавачот да може да
пракса и за која судовите најверојатно ќе ги надмине финансиските проблеми,
може да се изјаснат во следните месеци без на крај да биде приморан да го нама-
по евентуално поведените работни спо- ли бројот на своите вработени.

58 мај 2020