Page 64 - mart 2020

ИНтеРВЈу

но се подеднакво важни и за извозници, различни институтски карго клаузули.
увозници, шпедитери, транспортери, ца- овде страните треба да бидат внимателни
рински застапници, царински работници, и точно да си ги знаат ризиците, обврски-
банки, осигурителни компании, трговски те и трошоците бидејќи и двете правила
консултанти, адвокати, универзитети по- во себе содржат по две „критични“ точки.
врзани со национална и меѓународна тр- едната критична точка е точката кога ри-
говија, логистичари, финансии и слично. зикот преминува од продавачот на купу-
исто така сите оние кои се занимаваат вачот, а втората критична точка е точката
со распишување на разни тендери во кои до каде трошоците се плаќаат од страна
има испорака на стоки треба да ги позна- на продавачот. во практиката овде фир-
ваат правилата инкотермс. пред две го- мите многу грешат, а исклучок не се ниту
дини заврши еден голем судски процес во македонските. кога во трговските зделки
шпанија поврзан со меѓународната трго- купуваат со користењето на правилата CIP
вија, поконкретно со примена на правила- и CIF, тоа не значи дека се покриени сите
та инкотермс. поконкретно, на распишан ризици. се сеќавам пред неколку години
тендер за обезбедување на вредна опрема во овој период од годината една македон-
и турбини во шпанија, како услов во ис- ска фирма имаше увоз на три контејне-
пораката е поставено правилото од ин- ри со домати од египет со користењето
котермс 2010 DDP со назначено местото на правилото CIF пристаниште во солун.
на испорака. компанијата која го добила при контрола на стоките во пристаниште-
милионскиот тендер го прифатила во до- то во солун беше утврдено дека најголем
говорот користењето на DDP не земајќи дел од доматите се оштетени (скапани).
предвид дека тоа подразбира дека и увозниците во почетокот беа спокојни
плаќањето на увозните царински, даноч- имајќи предвид дека стоките се осигура-
ни и кои било други давачки се на трошок ни. но, кога дознаа дека загубата, оштету-
на продавачот. тоа за продавачот не било вањето или трошоците настанати поради
логично, но толкувањето на правилото и внатрешна мана или природно својство
преземените обврски од правилото за ис- на осигурителниот предмет спаѓаат во
порака на стоки укажува дека мора да се штети исклучени од осигурување според
постапи според членовите од правилото институтската клаузула ц, тогаш веќе
инкотермс. така продавачот го изгубил беше предоцна. и, за жал, не можеа да
судскиот спор и претрпел голема загуба наплатат штета по осигурителната полиса
поради недоволното познавање на прави- што ја добија од продавачот.
лата инкотермс.
каква е поврзаноста меѓу инко-
каква е поврзаноста меѓу инко- терМс 2020 и царинската вредност?
терМс 2020 и институтските карго клау-
зули за осигурување на стока? карло змајшек: во член 35, став 1,
точка д) од царинскиот закон стои дека
карло змајшек: постојат 5 институт- трошоците за превоз и осигурување на
ски карго клаузули: а, Б, ц, штрајк и вој- увезената стока, како и трошоците за то-
на. досегашните верзии на правилата варење, истовар и манипулација поврза-
инкотермс предвидуваа задолжителна ни со транспортот на увезената стока до
обврска само според институтската карго местото на внесување во царинското под-
клаузула ц, што значи минимално осигу- рачје на република северна Македонија
рително покритие (CIP и CIF). во текот на се додаваат при утврдување на царинска-
ревизијата на правилата инкотермс, ба- та вредност. овие наведени трошоци се
рањата на деловната заедница во светот токму дел од трошоците кои ги регулира-
беа да се зголеми осигурителното покри- ат правилата инкотермс. затоа на царин-
тие. само две од постојните правила ин- ските работници кои добро ги познаваат
котермс 2020 предвидуваат задолжител- овие правила им е полесно да ги одредат
на обврска за продавачот да ги осигура трошоците кои влегуваат во царинската
стоките во текот на превозот, сега според вредност. исто така и во правилникот за

64 март 2020