Page 35 - Elektronsko izdanie, april 2020

е
РУБРИкАО
С
Д
Н
Здравјето на граЃаните треба да претставУва прв
приоритет, но тоа не моЖе во никој слУЧај да биде
соЧУвано доколкУ не преЗемеме мерки За ЗаЧУвУвање на
економијата. овие две цели се нераЗдвојни и така треба
да се диЗајнираат сите политики

тивност. се разбира, со преземање на сите кинуваат со работа поради прекинот во
неопходни заштитни мерки кои ќе ги пре- глобалните синџири за снабдување и теш-
порачаат здравствените власти. ќе дојде котиите во одвивањето на меѓународни-
до постепено обновување на синџирите от транспорт. не треба да се заборават и
за снабдување на нашите капацитети во неколкуте десетици илјади наши граѓани
автомобилската, електронската, металоп- кои се регистрирани како самовработени
реработувачката, прехранбената и други лица, претежно во услужните сектори, на
индустрии. полека ќе заживее угостител- чии услуги сме навикнале во секојднев-
ството, но не и туристичката дејност која ниот живот. мерките за поддршка се по-
треба да се помири со целосно пропуште- знати: пристап до бескаматни кредити за
на сезона. ликвидност, одлагање на обврските по ос-
под овие претпоставки, сметам дека нов на даноци и придонеси, запирање на
загубата во бдп би била по 1 отсто месеч- извршувањата и сл.
но, со продолжена забавена активност во потрошувачката е важен елемент во
наредниве неколку месеци што, сѐ заедно, формирањето на бдп и таа треба макси-
би значело дека 2020 година на економ- мално да се одржи затоа што функцио-
ски план би ја завршиле со 3 до 4 отсто нирањето на голем број бизниси и одржу-
пад на бдп при оптимистичко сценарио вањето на огромен број работни места во
и некаде меѓу 5 и 7 отсто пад на бдп при земјава зависат од можноста на граѓаните
попесимистичко сценарио. да ги задоволат основите животни потре-
Здравјето на граѓаните треба да би и во услови на криза. и по преземање-
претставува прв приоритет, но тоа не може то на максимум мерки за надминување
во никој случај да биде сочувано доколку на кризата, нашата монетарна власт рас-
не преземеме мерки за зачувување на еко- полага со инструменти за контрола врз
номијата. овие две цели се нераздвојни и стапката на инфлација која се проектира
така треба да се дизајнираат сите полити- само маргинално да се зголеми по норма-
ки. прво, да се обезбедат сите неопходни лизацијата на состојбите со пандемијата и
материјални и финансиски средства за заживувањето на економијата.
здравствените работници кои се на првата се потврди дека режимот на девизен
линија на фронтот во борба со пандемија- курс подеднакво добро ѝ служи на ма-
та, водејќи сметка за нивна максимална кедонија и во нормални околности и во
заштита. второ, потребен е максимален услови на економски кризи. го имаме
ангажман на другиот фронт – поддршка искуството од воениот конфликт во 2001
на доходите на вработените во погодените година, финансиската криза и големата
сектори од кризата, заштита од пропаѓање рецесија 2008–2009, кризата во еврозона-
на малите и семејните бизниси, поддршка та во 2012 година, како и превирањата на
на големите компании да се способни да политички план во македонија 2015–2017
направат брз рестарт веднаш по спласну- година каде што, и покрај порастот на
вањето на пандемијата и сл. нервозата кај некои субјекти во земјава,
помошта треба да биде строго тар- девизниот курс остана непроменет и ста-
гетирана кон сите оние кои трпат штети билен. така ќе биде и сега! За разлика од
поради мерките на владата насочени кон периодот од пред 12 години, сега нбрм
заштита на јавното здравје (затворање- располага со двојно поголеми девизни
то на угостителски објекти, рестрикции резерви и е во состојба да спречи каква
во транспортот, затворање на спортски било промена на девизниот курс кој, да
и културни објекти, приватни образовни потсетам, е основното сидро на нашата
институции и сл). следуваат компаниите монетарна политика и инструмент за одр-
чиј извоз замира, секнуваат нарачките од жување на ценовната и макроекономска-
странските купувачи или времено пре- та стабилност.

април 2020 35