Page 34 - Elektronsko izdanie, april 2020

РУБРИкА
л е В О

најдобрата економска политика во Услови на
пандемиска рецесија е таа што ќе моЖе колкУ што е
моЖно повеќе да ги спасУва Животите и Здравјето на
населението и ќе го спреЧУва ширењето на вирУсот

која ја зафати буквално целата Земјина чува ширењето на вирусот. едновремено
топка, која поради болеста на луѓето при- таа треба да вложи неограничени мате-
донесе секојдневно и остро да се нарушу- ријални и човечки ресурси во што побрзо
ваат производните процеси (да се потсе- откривање на вакцината за болеста. За
тиме, на пример, дека дури во периодот жал, последново можат да си го дозволат
1904–1906 година успешно се догради помал број на економии во светот и затоа
панамскиот канал, откако се стави кон- напорите за тоа треба да се глобални и
трола врз болестите жолта треска и мала- единствени.
рија поради кои градителот ф. д. лесепс сепак, економската политика паралел-
претходно мораше да ја прекине изград- но мора да се обидува колку што е можно
бата на каналот придружена со илјад- повеќе да спаси дел од агрегатните еко-
ници жртви и милијарди долари загуба номски активности на земјата и егзистен-
на конзорциумот) и да се нарушат тешко цијалната потрошувачка на населението,
воспоставените вертикални и хоризон- помагајќи го опстојувањето на микро, ма-
тални вериги на снабдување со инпути и лите и поголемите компании. извршниот
пласман на производството, како и нама- директор на ммф, к. геориева, на пример,
лената мобилност на факторите со што неодамна изјави дека „тоа што ние го са-
производството секојдневно вртоглаво каме е да гарантираме дека луѓето нема
опаѓа, од една страна и испаничени и заг- да умрат поради недостаток на пари. по-
рижени потрошувачи кои веќе апсолутно голема потрошувачка за здравството ќе
не се склони да го одржуваат претходното спаси животи.“ државата мора да троши
ниво на потрошувачката и ја намалува- за здравството и да им овозможи на луѓе-
ат, откажувајќи се од речиси сите видови то да се грижат и самите за себе, обезбе-
потрошувачка и концентрирајќи се на се- дувајќи стимулации, субвенции и даночни
гашната и идната потрошувачка само на олеснувања што ќе се плаќаат во годините
најнеопходните прехранбени производи, кога пандемијата целосно ќе ја снема. по-
лекови и енергија, од друга страна. од натаму се потребни и мерки и планови за
целосно неекономски причини гледаме одржување на континуитетот на бизниси-
како цели економски дејности за кои има те со цел тие да не згаснат. со еден збор
производен потенцијал и побарувачка на – итна и безусловна финансиска помош од
домашните и глобалните пазари едностав- државата за економијата и за население-
но се затвораат со државни уредби за да се то, која во услови на остро намалување на
спречи напредувањето на пандемијата. со сопствените јавни приходи ќе мора неоп-
тоа денес едновремено добивме сериозна ходно и безмилосно да ги пренамени сите,
и непредвидлива криза на едновремено во вакви околности непотребни, трошоци
и меѓусебно поддржување на намалената и да ги зголеми дефицитот и јавниот долг.
понуда и побарувачка што ја влечат како економската политика мора да се справу-
спирала економијата надолу. прашањето ва со шоковите на агрегатната понуда и
е сега каде и како да се пресече таа опасна побарувачка колку што е можно побрзо и
надолна економска спирала и да се врати поефикасно од ден на ден, дури можеби и
економскиот процес во нормала кога оној со методот на „дневен кризен менаџмент“.
мал и опасен вирус ковид-19 опслужен едновремено фискалните власти ќе мора
само со својот рнк и обвивка тоа не го до- дневно да маневрираат за да ја одржува-
зволува. ат својата ликвидност, а монетарните со
едноставниот одговор е дека најдобра- методите на квантитативните олеснувања
та економска политика во услови на пан- (QE) – ликвидноста на финансискиот сис-
демиска рецесија е таа што ќе може колку тем и стабилноста на цените и валутата
што е можно повеќе да ги спасува животи- колку што е тоа можно повеќе. во спротив-
те и здравјето на населението и ќе го спре- но можен е целосен колапс.

34 април 2020