Page 2 - avtomobilska industrija

АвтОмОБИлСКА ИНДУСтРИјА
Зоран Јовановски

Авторот е економист

ФАСцИНАНтНА тРАНСФОРмАцИјА

НА мАКеДОНСКИОт ИзвОз

акедонскиот извоз мора за само десет години, од 2009 до 2019
да се диверзифицира, година, автомобилската индустрија од
беше едно од постојаните земјава го зголеми својот годишен извоз
укажувања на претстав- од 7 на 3 150,4 милиони евра и го зголе-
мниците на ммФ на поче- ми своето учество во вкупниот македон-
токот од овој век. укажувањето имаше ски извоз од 0,4 % во 2009 година на 49%
своја логика. од една страна произле- во 2019 година! Сето ова го постигнаа
гуваше од високата концентрација кај само 19 компании за кои се обезбедени
извозот и високото учество на железото, податоци за 2019 година. набљудувано
на челикот и на облеката, што траеше со поединечно, убедливо доминантно е
години, во 2004 година изнесуваше 53,4 влијанието на компанијата џонсон мети
%, а во 2008 година 50,3 % од македон- чиј извоз во 2019 година изнесуваше 2
скиот извоз. од друга страна, ваквата 111 милиони евра.
концентрација беше во производи со паралелно, во истиот анализиран де-
релативно мал степен на технолошка сетгодишен период, вкупниот годишен
софистицираност, чувствителни на не- македонски извоз се зголеми за 4 486,7
поволни глобални економски движења. милиони евра, а извозот на автомобил-
праксата ги потврди стравувањата на ската индустрија од земјава за 3 143,4
ммФ. како последица на глобалната милиони евра. ова значи дека учеството
финансиска криза и намалената екстер- на порастот на извозот на автомобил-
на побарувачка македонскиот извоз на ската индустрија во порастот на вкупни-
железо и на челик во 2009 година падна от извоз на земјава е 70,1 %, односно од
дури за 56,1 %. таа година вкупниот ма- секои 100 евра пораст на македонскиот
кедонски извоз се намали за цели 28,4 % извоз во посочениот период, 70,1 еврo се
и се сведе на нешто под две милијарди должат на пораст на извозот на автомо-
евра, поточно на 1 925 милиони евра. билската индустрија!
во тој момент, во 2009 година, соо- ефектот за македонската економија
чени со слабостите на македонскиот од движењата во автомобилската ин-
извоз, да ни кажеше некој дека само де- дустрија во земјава не се исцрпува само
сетина години подоцна тој ќе биде три преку големината на извозот. анализи-
пати поголем и ќе има драматично раз- раните 19 компании од автомобилската
лична структура, што ќе си помислевме? индустрија на крајот од 2019 година вра-
тоа едноставно не е возможно. но, ете, ботувале 27 946 лица. притоа тука збо-
невозможното се случи! руваме само за директни ефекти. инди-
во 2019 година, македонскиот извоз ректните економски ефекти, како што
достигна дури 6 423,7 милиони евра. се ангажирање на локални доставувачи
еден поглед кон промените кај струк- од кои се набавуваат стоки и услуги (хра-
турата на македонскиот извоз јасно ја на, транспорт, логистика, обезбедување,
посочува автомобилската индустрија во одржување итн). не се вклучени и го
земјава како движечка сила зад ваквата прават вкупниот позитивен економски
експлозија на извозот. ефект уште поголем. и директно врабо-

18 февруари 2021