Page 41 - maj 2020

Д
РУБРИКАО
Н
С
Е
ПРЕДИЗВИЦИТЕ ЗА

СВЕТСКАТА ЕКОНОМИЈА

рвите знаци дека се заканува ваат деглобализација. второ, потребата од
глобална економска рецесија социјална раздалеченост заради спречу-
се појавија минатата година. вање на ширење на новиот корона вирус ја
германската индустрија, осо- забрза дигитализацијата во многу области
П бено автомобилската, поле- од животот и работата. третото прашање
ка започна да влегува во рецесија некаде е наметнато од повторното користење на
во текот на летото 2019 година. следуваа ултра-експанзивна монетарна политика на
секторот на услугите и градежништвото. главните централни банки во светот, особе-
избувнувањето на болеста предизвикана од но системот на федерални резерви во сад
новиот корона вирус во вухан, областа Ху- и европската централна банка, кои обезбе-
беи, Кина – значаен центар на индустријата дија речиси неограничена ликвидност за
за автомобили и автоделови од светски раз- нивните економии, која преку повеќе кана-
мери – уште кон крајот на јануари оваа го- ли се прелева и во други делови од светот.
дина предизвика домино ефект низ синџи- треба ли скоро да очекуваме забрзување на
рите за снабдување во светот и неминовно инфлацијата? ниедно од овие прашања не е
стигна и во нашата земја. болеста ковид-19 ново и поврзано единствено со новите окол-
значително ја забрза и ја продлабочи реце- ности предизвикани од пандемијата.
сијата која беше на повидок. глобализацијата содржи повеќе еле-
рецесијата во глобалната економија, менти: прекуграничен проток на стоки, ин-
предизвикана од здравствената криза, пред вестиции, податоци, идеи, технологија, но трајко славески
економистите постави бројни прашања кои и луѓе, вклучително работници, туристи и
универзитетски
чекаат одговор. ќе биде сериозна и подла- студенти. овој процес својот процут го до- професор, економски
бока од големата рецесија 2007–2009 годи- живеа по втората светска војна. индексот факултет, универзитет
на. сепак, неизвесно е колку долго таа ќе на трговска отвореност порасна од 10,1 % „св. кирил и Методиј“
трае пред да започне заздравувањето. дали во 1945 година на 61,1 % во 2008 година. По
по остриот пад набрзо ќе следува силно заз- глобалната криза настапи забавување на
дравување на економиите во светот? или, глобализацијата. во 2017 година индексот
пак, борбата против новиот корона вирус ќе на трговска отвореност се спушти на 53,5 %.
бара повеќекратни битки, распоредени во до скоро, ниските царини и стабилните тр-
подолг временски период, кој би можел да говски правила во рамките на сто, вкучи-
трае и до две години. Кој ќе биде максимал- телно преференцијалните трговски догово-
но можниот капацитет на ангажирање на ри и механизмот за решавање спорови, беа
производствените капацитети во рамките централниот стожер на мултилатералниот
на постепеното нормализирање на состој- трговски систем.
бите? со која динамика би се зголемувал но, светот се промени. трговската војна
тој капацитет? има уште многу прашања меѓу сад и Кина им претходеше на рестри-
чиј одговор зависи од разните сценарија за кциите за извоз на медицинска опрема и ма-
предвидување на развојот на настаните во теријали и земјоделски производи воведени
иднина. како резултат на пандемијата. се затворија
во продолжение ќе се осврнам на три границите меѓу земјите. Претходно сад во
клучни прашања за иднината на светска- 2018 година воведоа царини за увозот на
та економија во контекстот на тековната алуминиум и челик под изговор дека стану-
глобална рецесија. Пандемијата со болес- вало збор за заштита на националната без-
та ковид-19 ги откри ранливите точки на бедност. стана неизвесно за бизнисите дали
бројните национални, билатерални и мул- и понатаму можат да сметаат на правилата
тилатерални механизми и аранжмани во за одвивање на меѓународната трговија вос-
светската економија. Прво, глобализацијата поставени во рамките на сто, особено от-
влегува во нова фаза кои некои ја нареку- како престана да функционира механизмот

Продолжува на страна 43
мај 2020 41