Page 4 - biznis dijagnostika 1

БИЗНИС ДИЈАГНОСТИКА

Ирина Аврамска Пашовска

бизнис советник од Финовате

ПАЗАРОТ ВЕЌЕ ЈА ПРЕПОЗНАВА БИЗНИС ДИЈАГНОСТИКАТА

КАКО СТРАТЕШКА АЛАТКА ЗА ОДРЖЛИВ РАСТ
што кај нас постои недоволна информираност и кај
самите раководители и сопственици на МСП. За што
станува збор?

И. Аврамска Пашовска: Бизнис дијагностиката е
професионална услуга за темелна проценка на фи-
нансиските, на организациските и на оперативните
параметри на компанијата. Таа овозможува анали-
за на профитабилност, на ликвидност, на структура
на трошоци и на капитал, на ризици, на пазар и на
конкуренција, како и анализа на продуктивноста.
Резултатот е тродимензионална слика за реалната
(фото: Економија и бизнис) состојба, за скриените слабости и за можностите за
усовршување, реструктурирање или раст.
Каква е општата финансиска деловна слика за За разлика од класичните анализи или стратегии,
македонските деловни субјекти (МСП) по неколкуго- дијагностиката во оваа форма е новитет кај македон-
дишен транзициски период кон пазарна економија? ските компании. Таа им дава систематски пристап за
Со кои финансиски предизвици се соочуваат во се- следење на финансиското здравје, брза евалуација
гашниот и што се очекува во наредниот период? на деловните модели и навремено препознавање на
ризиците. Најважно, ја поместува логиката од реак-
И. Аврамска Пашовска: Финансиската слика на тивно кон проактивно управување − предуслов за
македонските МСП по транзицискиот период кон модерното работење на малите и на средните прет-
пазарна економија останува комплексна, обликува- пријатија.
на од структурни промени, дигитализација и зелена
транзиција. МСП сочинуваат над 90 % од активните За македонските мали и средни компании по-
компании, обезбедуваат половина од вработувања- долго време постои уверувањето дека се хронично
та и значаен дел од додадената вредност. Сепак, тие „зависни“ од банкарски ликвидни средства. Колку
се соочуваат со сериозни финансиски предизвици: користењето на моделот на деловна дијагностика
инфлација, раст на цените на суровините и на енер- може да придонесе за подобро надминување на фи-
гентите, нарушени синџири на снабдување, ограни- нансиските предизвици во една компанија?
чен пристап до финансии и високи каматни стапки.
Според Бизнис-мрежата, само 8,9 % од фирмите се И. Аврамска Пашовска: Уверувањето дека МСП се
со висок бонитет, додека 91,1 % имаат тешкотии со хронично зависни од банкарски ликвидни средства
ликвидностa, што води кон претпазливи инвестиции, произлегува од историјата на финансирање преку
минимална експанзија и ограничено вработување. кредити, односно од недоволно развиен домашен
Домашните банки остануваат примарен извор на пазар на капитал. Ова ги прави компаниите чувстви-
финансирање, а дополнителен притисок создаваат телни на банкарски шокови, на променливи каматни
социјалната и политичката нестабилност, неформал- стапки и на барања за обезбедување. Примената на
ниот сектор и парафискалните давачки. Во услови моделот на деловна дијагностика овозможува компа-
на зелена транзиција, приватниот сектор се соочува нијата да препознае проблеми во паричниот тек, не-
со барања за инвестиции во обновлива енергија, во доволно користени ресурси, нерационални трошоци
енергетска ефикасност и во иновации − вложувања и можности за подобро прилагодување. Преку целос-
кои бараат предвидливи парични текови и поддршка на проценка и стратешко планирање, управителите
надвор од класичните комерцијални кредити. можат да го редуцираат нивото на финансиски ри-
зик, да ја зголемат ефикасноста, да ја подобрат лик-
Бизнис дијагностиката е нов тип на услуга за видноста и да се позиционираат за привлекување на

22 15 октомври 2025