Page 4 - ris 06 2023

ОПШТЕСТВО

РИС - Маврово 2023 година

единки. Кај нас го има исклучиво во Запад- ва да населува нови подрачја и непречено
на Македонија: јужните падини на Шара, да комуницира со единки од другите, по-
на планината Бистра, Илинска Планина и оддалечени подрачја. Криволовот е уште
Плакенска Планина, Јабланица, Галичица еден горлив проблем за рисот. Иако не
(фотографиран во 2020 година за првпат постои прецизна евиденција за бројот на
по неколку децении и оттогаш е фотогра- застрелани рисови, тоа, колку и да е ретко,
фиран во континуитет) и во подрачјето Ја- влијае погубно врз малобројната попула-
сен (Караџица и Сува Гора). Можно е да го ција. Покрај тоа, голем проблем е и кога
има и на Пелистер, иако последен пат таму незаконски се ловат срна и дивокоза, кои
е фотографиран во 2013 г. Но, несомнено, претставуваат главен плен на рисот. При
упориштето на балканскиот рис е нацио- намалена достапност на храна, рисот е
налниот парк „Маврово“ – таму е потврде- слаб, склон на болести и репродуктивно
но присуство и размножување на единки. неуспешен. Уште една закана за рисот се и
Освен во Македонија, балкански рис има бездомните кучиња во руралните предели.
во Албанија, на планината Мунела, и во Низ нашата теренска работа, сè почесто
Косово, на Проклетие. И тоа е каде сè го сме сведоци на кучиња длабоко во шуми-
има! Неговата реткост се должи на повеќе те. Тие го загрозуваат дивиот свет бидејќи,
фактори. Уништувањето и расцепкувањето самостојно или во групи, ги ловат или ги
на живеалиштата (првенствено шумите) со вознемируваат дивите животни. Згора на
прекумерна сеча, инфраструктурен развој тоа, неретко јадат мрши од пленот на ри-
и пожари, во голема мера го отежнуваат сот, а тоа значи дополнителен притисок
опстанокот на рисот. Тоа му оневозможу- врз рисот. Но, денес постои и уште една

јуни 2023 81