Page 118 - mart 2020

уБАВИОт ЗБОР
емануел рембер

Авторот е директор на
францускиот институт во Скопје
www.ifs.mk

ќе ОДАм ДА ЧИтАм НА ВАшИте гРОБОВИ

ие сме она што читаме. ова е јасно ствував неодамна, пред посетата на гробот
видливо кај навиките во исхраната и на винстон Черчил во Блејдон, недалеку од
нзатоа не ги сакам неутралните кујни. градот каде што беше роден. Беше Божик.
кажано со други зборови, ние сме и она што Блејдон е село и парохија во оксфордшир во
јадеме. по еден, како и обично, прекрасен англија. со себе имав збирка на Черчиловите
оброк кај моите пријатели Филип и стефа- најпознати изреки и мисли (божиќен пода-
ни во аркашонскиот залив – морски ежови, рок). цитат: „ Success consists of going from
1
школки, јагнешко – извонредно бело вино failure to failure without loss of enthusiasm “.
ентр-де-мер по кое следуваше бордо од Му- Би помислиле дека се работи за семјуел Бе-
ли-ан-Медок (шато шас-сплин), отидовме да кет.
се прошетаме по гробиштата во аркашон. во париз честопати одев на гробиштата
случајно наидовме на „споменикот на на- пер лашез да ги посетам гробовите на апо-
страданите на море“, подигнат од пешри де линер и гензбург. по пер лашез си создадов
л’осеан како сеќавање на 51 удавен морнар навика со својот пријател жан-лик коаталем
во бродоломите на пароброди, чунови или да одам на ручек во ресторанот веплер за да
рибарски бротчиња: албатрос, пеликан, Ча- си го подигнеме расположението. тамошната
пја и Мари-Франсоаз се имињата на пловила- рибина чорба ми ја зацврстува самодоверба-
та. Морнарите и алпинистите отсекогаш биле та и врз мене влијае како кутиче витамини.
мои омилени јунаци. сношти во скопје пријатели ми понудија
тука се и писателите. се сеќавам на едно хранливо закрепнување во форма на тавче
утро во лурмарен во прованса, каде што меѓу гравче. овој вид запечено национално ја-
густите грмушки рузмарин го барав осаме- дење составено од грав зачинет со кромид и
ниот гроб на албер ками. подоцна, во текот црвена мелена пиперка изгледа како да ме
на денот, отидов да читам на гробот на рене приближи до природата или до спокојниот
шар погребан во соседниот град ил-сир-ла- живот на овчарите. додека златножолтата
сорг. друг ден ,пак, доживеав мистериозно светлина на вечерта се спушташе по вардар,
искуство читајќи ја „прозата на трансси- чекоревме кон малиот парк, недалеку од голе-
бирскиот воз“ (Блез сандрар) на малите гро- миот, во пресрет на горан стефановски, дра-
бишта во трамбле--сир-Молдр во ивлин. дол- матург, академик и професор по книжевност
га песна од 445 стихови, богата со референци во кентербери. сѐ уште нема споменик, но во
својствени за животот на сандрар. песната негово сеќавање пријателите и семејството
е претставена во форма на раскажување на засадија платан во дебар Маало. внимателно
шеснаесетгодишно момче кое патува од Мос- го набљудував дрвото одблизу, како да читав
ква до карбин (град во Манџурија) во друштво песна. Ми кажаа дека тука се планира да се
на млада парижанка по име жана. сандрар постави негова статуа како седи на клупа,
прикажува за искуство поврзано со движење, веднаш до дрвото, за да можат минувачите да
лутање или далечно патување, материјализи- седнат и во тишина да си поприкажат со него.
рано со поминатите места, со „седумте желез- г. горан стефановски, некои од вашите
нички станици“ и егзотичните руски споме- драми како „диво месо“ и „демонот од дебар
ници што ги наведува по име. Маало“ се преведени на француски јазик. ќе
слично такво внатрешно треперење почув- дојдам да ги читам на вашиот гроб.

1) успехот се состои во тоа да одиш од неуспех во неуспех без да те напушта ентузијазмот

118 март 2020