Page 3 - 2025 09 2023

КВАРТАЛЕН ЕКОНОМСКИ МОНИТОР − ПРОЕКЦИИ ЗА КВ. 2 ОД 2023 Г.

Лична потрошувачка:
Графиконот број 6 ги прикажува промените заклучно со
вториот квартал од 2023 година кај кредитната активност
на банкарскиот сектор во Република Македонија. Се забе-
лежува поголема промена, односно пад на интензитетот
на кредитирање и во вториот квартал од 2023 година. Со-
гласно податоците на Народната банка, кредитирањето
на приватниот сектор во анализираниот период продол- Графикон број 6: Кредитирање на приватен
жи да расте, но со стапка од 5,4 % на годишна основа, сектор, годишни стапки на промена
што претставува најнизок раст во последните 7 квартали.
Мерките на НБРМ за забавување на кредитниот раст пре-
ку пораст на основната каматна стапка продолжува уме-
рено да влијае врз кредитирањето на приватниот сектор.
Истовремено солиден раст забележаа и депозитите на
граѓаните.
Сепак, подеталната анализа на буџетските приходи упату-
ва дека тие за првите 6 месеци од 2023 година забележаа
раст од 12,8 %, додека трошоците за живот за првите 6
месеци забележаа раст од 13,1 %, односно буџетските
приходи се пониски од стапката на инфлација.
Ваквата анализа упатува на неутрален придонес на лич-
ната потрошувачка во БДП за вториот квартал од 2023
година.
Бруто-инвестиции: Високофреквентните податоци за
бруто-инвестициите во вториот квартал од 2023 година Извор: Народна Банка на Република Северна Македонија
упатуваат на позитивни движења. Имено, долгорочните
кредити на претпријатијата забележаа раст од 5 %, доде-
ка значаен пораст забележуваат капиталните инвестиции
во државниот буџет. Дополнително увозот на машини и на
транспортни уреди забележа солиден раст. Ваквите пода-
тоци упатуваат на позитивен придонес на бруто-инвести-
циите во БДП.

Фискалната политика – предизвик за периодот што сле- Кај тековните расходи, поголем пораст забележаа расхо-
дува дите за камати (30 %), трансферите кон Фондот за пензи-
Според официјалните податоци на Министерството за ско и инвалидско осигурување, како и расходите за плати
(9 %).
финансии, буџетските приходи во периодот јануари − Ваквите движења придонесоа за голем пораст на буџет-
јуни забележуваат раст од 12,8 %, а во услови на пораст скиот дефицит (128 % пораст во однос на истиот период
на трошоците за живот од 13,1 %, односно порастот на од минатата година), односно за шест месеци потрошени
приходите не ја следи ниту стапката на инфлација. се 55 % од средствата планирани за буџетски дефицит.
Притоа даночните приходи забележаа раст од скромни Следниов период фискалната политика ќе биде голем
5,5 %, додека социјалните придонеси забележаа поголем предизвик за Владата. Имено, согласно објавените по-
раст од 20,7 % (придонесите за ПИОМ забележаа раст од литики, платите во јавниот сектор од 1 септември 2023
20,6 %). година ќе се зголемат за 10 %, додека се очекува Владата
Кај даночните приходи карактеритичен е нултиот раст да попушти и пред големиот притисок на пензионерите.
кај приходите по основ на бруто ДДВ (-0,3 %), што ги Од друга страна, стапката на ДДВ за електрична енергија
вклучува мерките на Владата за намалување на цените и за некои основни прехранбени производи се враќа на
на прехранбените производи и повластената стапка за старото ниво (18 %).
електричната енергија. Сепак, во третиот квартал или на почетокот од четвртиот
Истовремено расходите во Буџетот забележаа раст од квартал неопходен ќе биде ребаланс на Буџетот со кој ќе
22% при што раст забележаа како тековните расходи треба да се обезбедат дополнителни средства.
(12,5 %) така и капиталните расходи (156 %).

76 септември 2023