Бизнис
КОЛКУ ПОТРОШУВАЧИТЕ ВО РЕГИОНОТ ТРОШАТ НА БЛЕК ФРАЈДЕЈ И ВО СЕЗОНАТА НА РАСПРОДАЖБИ!
22.11.2025
Со почетокот на предновогодишните празници, трговците на мало во Југоисточна Европа внимателно ги следат сезонските распродажби и се прилагодуваат на подготвеноста на домаќинствата да трошат.
Однесувањето на потрошувачите во Југоисточна Европа за време на празничната сезона покажува два јасни тренда.
Првиот е растот на онлајн купувањето, особено кај помладите генерации кои претпочитаат брзина и можност за споредување на цените. Вториот е стабилната улога на физичките малопродажни објекти: трговски центри и продажни места. Трговските центри и продажните места ја задржуваат лојалноста на клиентите затоа што можат да го видат производот лично и да го избегнат ризикот од враќање.
Податоците од Србија, Хрватска и Босна и Херцеговина покажуваат дека просечното семејство издвојува помеѓу 15% и 25% од својот месечен буџет за купување за време на празничната сезона. Овој процент се зголемува или опаѓа во согласност со инфлацијата и стабилноста на вработеноста. Кога економската клима е неизвесна, купувачите имаат поконзервативен пристап - помалку импулсивни купувања и поголем фокус на производи кои се сметаат за корисни на долг рок.
Трговците на мало во регионот забележуваат уште еден модел: купувачите сè повеќе доаѓаат со подготвени списоци и јасни намери. Ова ја намалува просечната вредност на една куповна, но го зголемува бројот на трансакции. Наместо една голема куповна, луѓето ги распределуваат своите трошоци на неколку помали посети за време на промотивниот период.
Попустот привлекува внимание, но не секогаш поттикнува одлука за купување. Клучен фактор е јасноста на вредноста - купувачот мора да види што добива за цената што ја плаќа.
Кога попустот е претставен само како процент без дополнителен контекст (на пример, „50% попуст“ без да се наведе оригиналната цена или информации за квалитетот на производот), неговото влијание е послабо отколку кога е придружено со специфична монетарна заштеда или дополнителна придобивка.
Психологијата на празничните промоции работи врз принципот на ограничен временски период. Купувачите реагираат на сигнали како што се „само денес“ или „додека траат залихите“, но оваа тактика ја губи својата моќ кога се повторува премногу често.
Продажбите на Црниот петок станаа честа појава во регионот, привлекувајќи ги оние што бараат заштеди, но исто така охрабруваат повнимателен пристап кон купувањето.
Купувачите кои доаѓаат тој ден обично имаат јасна претстава за тоа што сакаат - без разлика дали станува збор за електроника, облека или производи за дома. Тие доаѓаат не само за да заштедат, туку и да купат производ што одговара на нивните потреби по цена што им изгледа разумна.
Овој модел ја менува динамиката на купувањето. Наместо попустот автоматски да го зголемува обемот на продажба, тој ги филтрира купувачите според нивната подготвеност да инвестираат време во истражување и споредбено купување. Трговците на мало кои нудат вистински попусти на квалитетни производи ги задржуваат клиентите; оние кои се потпираат на вештачко зголемување на цените пред распродажбата брзо ја губат довербата.
Податоците од регионот покажуваат дека Црниот петок повеќе не е само еднодневен настан. Распродажбата е продолжена на цела недела, што ги намалува гужвите, но исто така го намалува интензитетот на трошење. Просечниот купувач сега ги планира своите купувања однапред, ги следи цените неколку дена и одлучува само кога ќе процени дека понудата е навистина добра.
Интересно е што овој период не мора нужно да ја зголеми вкупната годишна потрошувачка. Некои од купувачите кои вообичаено би купувале во декември или јануари сега го прават тоа кон крајот на ноември, па затоа трговците на мало генерираат порано, но не мора нужно и поголема, годишна продажба, се наведува во анализата на Сеебиз.
Фото Економија и бизнис