Page 3 - komora 15 oktomvri 2024
P. 3
БИЗНИС
во 2021 година и дали овој тренд на при- подобрено привлекување на странските
ближување може да се поврзе со теков- инвеститори и зголемување на глобалната
ните напори на локалните компании за конкурентност на компаниите од еконо-
декарбонизација, односно намалување на миите на Западен Балкан. Студијата укажа
нивните јаглеродни емисии (CO2). на големиот потенцијал за привлекување
Резултатите од студијата се базираат на нови инвестиции доколку компаниите од
анкети спроведени со 65 странски компа- Западен Балкан го декарбонизираат про-
нии од Западен Балкан, 382 локални ком- изводството. Имено, 68 % од странските
пании од регионот, интервјуа со 12 герман- инвеститори во Западен Балкан ќе ги зго-
ски инвеститори од Западен Балкан, еден лемат инвестициите во регионот доколку
потенцијален германски инвеститор, една компаниите од регионот значајно ја подо-
локална компанија и тројца експерти. брат декарбонизацијата. Со интегрирање
Студијата укажува дека 72 на ограничувања на стакленички емисии
За пристап до Студија % од странските компании во националните закони во насока на де-
скенирајте го следниот се задоволни од нивното ин- карбонизација ќе се поттикне извозот, но
QR код: вестициско искуство во еко- и регионалната достапност на производи
номиите на Западен Балкан, неутрални од јаглерод.
што претставува зголемување Студијата покажа дека 63 % од стран-
од 10 % од последната студија ските инвеститори би соработувале со
спроведена во 2021 година. компаниите од Западен Балкан доколку
Како топ три причини за ин- тие значително се декарбонизираат. Во
вестирање во економиите на таа смисла, компаниите од Западен Бал-
Западен Балкан странските кан треба да инвестираат во зелени про-
инвеститори ги наведуваат: географската изводни технологии за да ги исполнат
локација (21 %), квалитетот на работна- строгите барања на ЕУ поврзани со ниски
та сила (17 %) и релативно ниските плати емисии на јаглерод, кои ќе станат уште
(16 %). Притоа во 2021 година, според ин- порелевантни со целосното воведување
веститорите, релативно ниските плати на CBAM-таксата за увоз на јаглерод. Во-
беа главна причина за привлекување на едно, локалните доставувачи треба да ги
странски инвестиции, додека во 2024 го- добијат потребните сертификати за да
дина тој примат го има географската ло- ги исполнат меѓународните стандарди и
кација. Според странските инвеститори, да се интегрираат во глобалните синџи-
лошото владеење и институциите, лошата ри на снабдување. Тоа не само што ќе им
инфраструктура и недостаток на работна овозможи да го задржат пристапот до ев-
сила се предизвици со кои се соочуваат ропските пазари туку ќе им помогне и да
во работењето во економиите на Западен привлечат инвестиции од странски парт-
Балкан. нери кои бараат доставувачи со пониски
Искуствата во однос на приближу- јаглеродни емисии, создавајќи можности
вањето се различни меѓу економиите од
Западен Балкан. Босна и Херцеговина,
Косово и Северна Македонија забележаа
посилни трендови на приближување при
што странските директни инвестиции ги
надминаа очекувањата по пандемијата.
За разлика од нив, Албанија и Србија за-
бележаа пониски странски инвестиции од
очекуваните и имаа помала корист од при-
ближувањето. Црна Гора покажа мешани
резултати, со првични добивки, но пад во
2023 година.
Студијата упати силна порака на си-
нергија, односно ставање на декарбо-
низацијата и на CBAM во функција на
01 октомври 2024 33
