Page 6 - digitalna transformacija na osptinite

ЛОКАЛНА САМОУПРАВА

ДИГИТАЛИЗАЦИЈАТА НА ОПШТИНИТЕ ПРЕТСТАВУВА ОДЛИЧНА МОЖНОСТ ЗА ЗГО-
ЛЕМЕНА ТРАНСПАРЕНТНОСТ И РАЗВОЈ И Е ВИТАЛЕН ЧЕКОР КОН ГРАДЕЊЕ ПОС-
ВЕТЛА ИДНИНА ЗА ГРАЃАНИТЕ
Република Словачка го под-
држува процесот на дигитали- е програмата Дигитални градови и региони, која
зација во Северна Македонија започна во 2015 година. Државата имплементира
преку неколку проекти воде- електронски услуги и иницијативи за „паметни гра-
ни од УНДП. Проектот „Ма- дови“ за да го подобри пристапот на граѓаните до
кедонски модел на е-општи- јавните услуги и да ја зголеми ефикасноста на опш-
на“, имплементиран во 2021 тините. Сепак, сè уште има простор за подобрување
година, ја постави основата во промовирањето на дигиталната инфраструктура
за воспоставување модел на и услуги за подобрување на квалитетот на животот
дигитална општина. Допол- на граѓаните. Затоа, словачката влада продолжува
нително, штотуку започна нов да инвестира во овие области за да ја подобри ди-
Хенрик Маркуш, проект за поддршка на вос- гитализацијата на општините.
амбасадор на поставување меѓуопштинска Како заклучок, дигитализацијата на општи-
Словачка во соработка за дигитализација ните претставува одлична можност за зголемена
Република Северна меѓу општините, кој придоне- транспарентност и за развој и е витален чекор кон
Македонија сува за развој на е-услугите на градење посветла иднина за граѓаните. Република
општините и за промовирање Словачка со задоволство ја поддржува Северна Ма-
на дигиталната писменост кај кедонија и е посветена преку пример да осигури
граѓаните во Северна Македонија. дека луѓето ги имаат потребните ресурси и мож-
Словачка ја промовира дигитализацијата на ности за да го искористат својот целосен потен-
општините преку бројни иницијативи, како што цијал.

во живо, Општина Желино им овозможу- мрежи, компјутерски системи, отсуството
ва на своите граѓани, и од дома, и преку на ИТ поддршка кај 36 отсто од општини-
телефон да ги следат седниците на сове- те, но и од необученоста на вработените
тот на општината. Жителите се добро во општините за основна „компјутерска
информирани за работата и активност- хигиена и заштита“. Овие податоци ука-
ите на локалната самоуправа“, изјави жуваат дека главни приоритети на патот
Есенгил Амити од Општина Желино. кон дигитализацијата се инвестициите
во основни ИТ обуки на вработените за
Бајт по бајт кон македонски користење на компјутери, оперативен
модел на е-општина систем и интернет. Исто така, неопходно
Патот кон единствен систем на е-ус- е постојано да се инвестира и во ИТ оп-
луги кој ќе ги обедини сите локални са- рема, безбедно мрежно и интернет повр-
моуправи во државата и сите општин- зување, но и континуирана поддршка од
ски услуги, со себе носи многу пречки професионален ИТ кадар, што значи зго-
и предизвици. Во анализите направени лемување на овие буџетски ставки.
од УНДП, во рамки на проектот „Маке- Нема дилема дека овој процес ќе биде
донски модел на е-општина“, користена успешен само доколку се гради партнер-
е методологија за оценка на спремноста ски помеѓу општините, националните
на македонските општини за новата ди- институции, меѓународната заедница,
гитална трансформација, од аспект на граѓанските организации, бизнис секто-
опременост, поврзаност, компјутерска рот, и секако граѓаните. Затоа што диги-
безбедност, ИТ знаења и вештини, и про- талната трансформација не е само нека-
фесионална ИТ поддршка. ков тренди израз или листа на апликации
Компаративните анализи покажуваат во нашиот телефон туку многу повеќе.
дека 53,2% од компјутерските работни Или како што вели Сатја Надела, главен
станици во општините се застарени и извршен директор на Microsoft: „Диги-
функционираат со оперативни системи талната трансформација не се однесува
кои не се безбедни. Ранливоста на општи- само на технологијата туку и на зајак-
ните од компјутерски напади е изразена нувањето на граѓаните и подобрувањето
од сите аспекти, како од незаштитените на нивниот квалитет на живот“.

јуни 2023 35