Бизнис
КОЛКАВА Е ПОТРОШУВАЧКАТА КОШНИЧКА И КОЛКУ СЕ ТРОШИ НА ХРАНА ВО СРБИЈА, СЛОВЕНИЈА, ЦРНА ГОРА...
04.05.2025
Просечната плата во Србија, која во јануари изнесуваше 107.476 динари и ја „покри“ просечната потрошувачка кошничка вредна 106.195 динари, додека минималната од 56.672 динари го надмина минималниот пакет на потребни прехранбени производи и услуги за 1.587 динари.
Српската статистика, врз основа на која Министерството за внатрешна и надворешна трговија ја објавува вредноста на кошничката, смета дека домаќинство од три члена е просечно, додека соседните земји пресметуваат според потрошувачката на четиричлено семејство. Повеќето соседни земји на Србија веќе не го познаваат „институтот“ минимална потрошувачка, а нивните барања одат дотаму што минималната плата мора да покрие не само гола егзистенција, туку и да овозможи достоинствен живот со доволно средства за облека, обувки, превоз, културни настани и одење на одмор.
Словенија, каде што просечната плата во јануари годинава изнесуваше 1.570 евра, а минималната плата 930, е најскапа во споредба со земјите од регионот. Според официјалната статистика, 18,8 проценти од приходите на просечното домаќинство се трошат за храна и безалкохолни пијалоци, 26,9 проценти се трошоци за транспорт и комуникација, а високо на листата се трошоците за домување и опремување на домаќинствата - 19,7 проценти.
Во Хрватска, просечната плата во јануари годинава изнесуваше 1.392 евра, додека минималната, која се прилагодува на секои шест месеци, е 750 евра од јануари годинава. Синдикатите проценуваат дека платата доволна за достоинствен живот не треба да биде пониска од 1.800 евра, а како причина го наведуваат фактот дека просечното домаќинство троши 27 проценти од својот приход само на храна, но дека за оние со пониски приходи тој удел се зголемува на 40, па дури и 50 проценти.
Во Црна Гора, просечната плата во јануари изнесуваше 1.004 евра, додека минималната плата беше значително зголемена на крајот од минатата година и изнесува 600 евра за средношколски занимања и 800 евра за високо образование. Од минатата година, табелата за месечни трошоци ја составува синдикатот, а според нивните пресметки, за нормален живот се потребни 2.000 евра, 100 повеќе од минатата година. Доминираат расходите за храна, малку над 30 проценти, односно 615 евра.
Животот во Србија (за четиричлено семејство) треба да чини 2.260 евра месечно, што е значително над реалната просечна потрошувачка. Сепак, она што ја оптоварува кошничка е високиот удел на трошоците за храна во вкупната кошничка. Во јануари годинава тие изнесуваа 42.845 динари или повеќе од 40,35 проценти од месечните трошоци на просечно тричлено семејство.
Толку висок удел на храна во вкупните трошоци на домаќинствата е знак за низок стандард. За споредба, во САД овие трошоци сочинуваат шест проценти од вкупната потрошувачка на домаќинствата, во Велика Британија се осум проценти, а во Германија околу 11 проценти, објави Данас.